مقایسه ترکیب های شیمیایی اسانس اندام های رویشی و زایشی گیاه وشا (Dorema ammomiacum D. Don.) منطقه شهسواران کاشان

سال انتشار: 1393
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 263

فایل این مقاله در 10 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_IJMAPR-30-5_008

تاریخ نمایه سازی: 18 مهر 1400

چکیده مقاله:

جنس وشا (Dorema D. Don.) متعلق به خانواده چتریان (Umbelliferea)، دارای گونه های دارویی بسیار ارزشمندی است که تاکنون در حدود ۱۶ گونه از این جنس در جهان و ۶ گونه از ایران گزارش شده است. در این تحقیق ترکیب های شیمیایی اسانس اندام های رویشی و زایشی گیاه وشا (Dorema ammomiacum D. Don.) منطقه شهسواران کاشان مورد بررسی قرار گرفته است. این گونه انحصاری نواحی نیمه خشک ایران و افغانستان بوده و در اراضی قلوه سنگی و صخره ای دارای رویشگاه های طبیعی می باشد. ساقه، برگ، میوه و ریشه گونه یاد شده در بهار سال ۱۳۹۰ جمع آوری و در شرایط آزمایشگاه خشک شد و به روش تقطیر و استخراج با بخار همزمان با حلال آلی (SDE) اسانس گیری شدند. برای شناسایی ترکیب های تشکیل دهنده اسانس، از دستگاه های گاز کروماتوگرافی (GC) و گاز کروماتوگرافی متصل شده به طیف سنج جرمی (GC/MS) استفاده شد. ۱۸ ترکیب در اسانس ساقه و برگ خشک گیاه شناسایی شد که اجزای اصلی آن، شامل: ترانس- نرولیدول (۷/۱۱%)، ترانس، ترانس- فارنزیل استون (۹/۸%)، فیتول (۹/۸%)، دی-ان-بوتیل فتالات (۹/۶%)، ۲-ترانس-تری دکن-۱-ال (۱/۶%) و آلفا-فارنزول (۵/۵%) بودند. ۱۳ ترکیب در اسانس ساقه و برگ تازه گیاه شناسایی شد که اجزای اصلی آن، شامل: فیتول (۲/۱۵%)، ترانس- نرولیدول (۶/۱۴%)، آلفا-فارنزول (۱۴%)، ۲-ترانس-تری دکنول (۸/۱۲%) و تترا دکانال (۶/۵%) بودند. ۱۲ ترکیب در اسانس میوه گیاه شناسایی شد که اجزای اصلی آن، شامل: آلفا-فارنزول (۲/۴۱%)، بتا-بیزابولن (۱۳%)، آلفا-بیزابولول (۴/۶%) و سیس- فارنزال (۵/۵%) بودند. تعداد ۱۲ ترکیب شیمیایی در اسانس ریشه گیاه شناسایی شد که اجزای اصلی آن، شامل: بتا-بیزابولن (۱/۵۶%)، الیمایسن (۲/۱۲%) و تری دکانال (۱/۶%) بودند. بیشترین درصد اسانس اندام های ریشه و میوه گیاه وشا منطقه شهسواران کاشان، مربوط به سزکوئی ترپن ها بودند.

کلیدواژه ها:

وشا (Dorema ammomiacum D. Don.) ، گیاهان دارویی و معطر ، چتریان ، ترکیب های شیمیایی ، اسانس

نویسندگان

حسین بتولی

استادیار، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان (باغ گیاه شناسی کاشان)

عبدالرسول حقیر ابراهیم آبادی

دانشیار، پژوهشکده اسانس های طبیعی دانشگاه کاشان

بهرام محمودی

دانش آموخته کارشناسی ارشد، پژوهشکده اسانس های طبیعی دانشگاه کاشان

اسماء مازوچی

کارشناس ارشد، پژوهشکده اسانس های طبیعی دانشگاه کاشان

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • اجنی، ی. و آخانی، ح.، ۱۳۸۳. جنس کماکندل (Dorema) از ...
  • اجنی، ی.، ۱۳۸۱. بررسی تاکسونومیکی جنس هایDorema، Johrenia، Opopanax، Smyrniopsis، ...
  • امین، غ.، ۱۳۸۳. متداول ترین گیاهان دارویی و سنتی ایران. ...
  • بتولی، ح.، ۱۳۸۰. گیاهان دارویی، صنعتی و اسانس دار منطقه ...
  • زرگری، ع.، ۱۳۶۷. گیاهان دارویی (جلد دوم). انتشارات دانشگاه تهران، ...
  • قنبری، ع.، ۱۳۹۰. جمع آوری و بررسی مقدماتی فیتوشیمیایی منتخبی ...
  • قهرمان، ا.، ۱۳۷۲. کورموفیت های ایران (سیستماتیک گیاهی)(جلد دوم). مرکز ...
  • مظفریان، و.، ۱۳۸۶. فلور ایران، شماره ۵۴: چتریان (Umbelliferae)، انتشارات ...
  • وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی- معاونت غذا و دارو، ...
  • Adams, R.P., ۱۹۸۹. Identification of Essential Oil Components by Gas ...
  • Ajani, Y., Ajani, A., Cordes, J.M., Watson, M.F. and Downie, ...
  • Ajani, Y. and Shahnazi, S., ۲۰۰۶. Distribution position of medicinal ...
  • Asnaashari, S., Dadizadeh, E., Talebpour, A.H., Eskandani, M. and Nazemiyeh, ...
  • Batooli, H., ۲۰۰۴. Biodiversity and species richness of plant elements ...
  • Bown, D., ۱۹۹۵. Encyclopedia of Herbs and Their Uses. Dorling ...
  • Chevallier, A., ۱۹۹۶. The Encyclopedia of Medicinal Plants. Dorling Kindersly, ...
  • Davies, N.W., ۱۹۹۰. Gas chromatographic retention index of monoterpenes and ...
  • Gabrielian, E.T.S., ۱۹۸۱. The conservation of rare threatened species and ...
  • Govind, P., ۲۰۱۱. Medicinal plants against liver diseases. International Research ...
  • Ibadullayeva, S., Movsumova, N., Gasymov, H. and Mamedli, T., ۲۰۱۱. ...
  • Jalali, Z., Sefidkon, F., Assareh, M.H. and Attar, F., ۲۰۰۸. ...
  • Kumar, V.P., Chauhan, N.S., Padh, H. and Rajani, M., ۲۰۰۶. ...
  • Masoudi, S., Esmaeili, A., Khalilzadeh, M.A., Rustaiyan, A., Moazami, N., ...
  • Mood, S.G., ۲۰۰۸. A contribution to some ethnobotanical aspects of ...
  • Mozaffarian, V., ۱۹۹۶. A Dictionary of Iranian Plant Names: Latin, ...
  • Pimenov, M.G. and Leonov, M.V., ۲۰۰۴. The Asian Umbelliferae biodiversity ...
  • Rechinger, K.H., ۱۹۸۷. Flora Iranica (No.۱۶۲): Umbelliferae. Graz, Akademische Druck-und ...
  • Sajjadi, S.E., Ghassemi, N. and Mohammad Zamani, P., ۲۰۰۷. Chemical ...
  • Shahidi, Gh., Moein, M.R., Foroumadi, A.R. and Rokhbakhsh-Zamin, F., ۲۰۰۲. ...
  • Shibamoto, T., ۱۹۸۷. Retention indices in essential oil analysis: ۲۵۹-۲۷۴. ...
  • Usher, G., ۱۹۷۱. A Dictionary of Plants. CBS Publishers and ...
  • Weiss, E.A., ۱۹۹۷. Essential Oil Crops. CAB International, New York, ...
  • Yousefzadi, M., Heidari, M., Akbarpour, M., Mirjalili, M. H., Zeinali, ...
  • Yousefzadi, M., Mirjalili, M.H., Alnajar, N., Zeinali, A. and Parsa, ...
  • نمایش کامل مراجع