تجزیه ارتباط نشانگرهای مولکولی پیوسته با QTLهای بزرگ اثر Saltol و SKC۱ و صفات مرتبط با تحمل به شوری در ارقام برنج

در راستای بهبود ژنتیکی ارقام برنج نسبت به تنش شوری، حاصل پژوهش­های متعدد مکان­یابی QTL، شناسایی QTLهای بزرگ­اثر Saltol و SKC۱ روی کروموزوم ۱ برنج بوده است که کنترل کننده برخی صفات مهم مرتبط با تنش شوری می­باشند. پژوهش حاضر با هدف بررسی این QTLها و تعیین کارایی نشانگرهای پیوسته با آنها در ارقام بومی و اصلاح شده ایرانی اجرا شد. برای این منظور، ارزیابی فنوتیپی در مرحله گیاهچه­ای به صورت یک آزمایش فاکتوریل با دو فاکتور رقم (۴۵ ژنوتیپ) و شوری (در سه سطح شاهد، ۶ و ۱۲ دسی­زیمنس بر متر کلرید سدیم) در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. ارقام اهلمی طارم، بینام، پوکالی، حسن سرایی آتش گاه، دم زرد، شاه پسند مازندران، طارم محلی، غریب، قصرالدشتی، موسی طارم در شرایط ۱۲ دسی­زیمنس بر متر در گروه متحمل قرار گرفتند. از سوی دیگر، تمامی ارقام از لحاظ ۲۳ نشانگر ریزماهواره که در برنامه­های مکان­یابی دقیق به عنوان نشانگرهای پیوسته با QTLهای بزرگ­اثر Saltol و SKC۱ شناسایی شده بودند، تعیین ژنوتیپ شدند. نتایج نشان داد که گروه­بندی ارقام از لحاظ صفات فنوتیپی مطابقت بالایی با گروه­بندی ارقام از لحاظ ژنوتیپی ندارد، اما نتایج تجزیه ارتباط بیانگر این حقیقت بود که در ارقام بومی و اصلاح شده ایرانی، در این ناحیه از کروموزوم، نشانگرهای مولکولی آگاهی­بخش و معنی­داری مانند RM۱۰۱۳۶، RM۱۰۶۵۵ و RM۳۴۱۲ وجود دارند که مدل رگرسیونی آنها قادر است بخش قابل توجهی از تغییرات فنوتیپی صفات مرتبط با تحمل به تنش شوری را توجیه نماید. نتایج پژوهش حاضر با تایید نتایج در شرایط مزرعه­ای می­تواند مستقیما در برنامه­های به­نژادی مانند انتخاب به کمک نشانگر مورد استفاده قرار گیرد.

کلیدواژه ها:

انتخاب به کمک نشانگر ، تنش شوری ، نشانگر ریزماهواره