بررسی اثر فعالیت های کشاورزی بر جمعیت نماتدها و باکتری های خاکزی مزارع گندم استان خراسان

نماتدها و باتری های خاکزی نقش مهمی در کارکرد خاک ایفا می کنند و به همین جهت اهمیت ویژه ای در کشاورزی دارند. برای ارزیابی اثر فعالیت های کشاورزی در بوم نظام اصلی کشاورزی استان خراسان بر نماتدها و باکتر یهای خاکزی مطالعه ای در سه منطقه شیروان ،مشهد و گناباد انجام شد. مزارع گندم کم نهاده و پرنهاده به عنوان سیستم های کشاورزی همراه با سیستم طبیعی هر منطقه جهت انجام مطالعه مد نظر قرار گرفتند. مصرف نهاده های کشاورزی ملاک ا نتخاب مزارع بود، به طوریکه مزارع گندم کم نهاده و پرنهاده در هر منطقه به ترتیب بر اساس کمترین و بیشترین مقدار مصرف نهاده ها انتخاب شدند. نمونه برداری خاک در هر یک ازمزارع پرنهاده ، کم نهاده و نیز سیستم طبیعی انجام گرفت و درصد مواد آلی، تعداد باکتری قابل کشت خاک تعیین گردید . درصد مواد آلی خاک در همه مناطق و سیستم های مورد مطالعه پائین بود ولی تحت اثر فعالیت های کشاورزی افزایش نشان داد. تعداد نماتدها تحت تاثیر مواد آلی و رطوبت خاک و نیز میانگین حرارتی سالیانه بوده و در سیستم های کشاورزی برتری قابل توجهی نسبت به سیستم طبیعی در هر منطقه داشت . میانگین تعداد نماتدها در ۱۰۰ گرم خاک خشک در سیستم های طبیعی شیروان مشهد و گناباد به ترتیب ۱۶۶، ۱۸۴، و ۱۳۲ در سیستم های کم نهاده شیروان مشهد و گناباد به ترتیب۵۵۰، ۴۵۹ و ۱۰۶۷ و در سیستم های پر نهاده شیروان مشهد و گناباد به ترتیب ۳۴۸، ۱۰۸۴ و ۴۸۵ بود. فعالیت های کشاورزی در مزارع گندم بر باکتری های خاکزی تاثیر منفی نداشته و در بعضی از مناطق تعداد باکتری های قابل کشت خاکزی در سیستم های کشاورزی نسبت به سیستم طبیعی برتری معنی داری داشت. نتایج حاصله نشان داد که در حال حاضر فعالیت های کشاورزی در مناطق مورد مطالعه ، باعث بهبود شرایط برای نماتدها و باکتری های خاکزی شده و تعداد نماتده و باکتری های خاکزی را نسبت به سیستم های طبیعی این مناطق افزایش داده است .

کلیدواژه ها:

نماتدها ، باکتری های خاکزی ، مواد آلی خاک ، گندم