تاثیر فاز محلول دیکلوفناک به عنوان آلاینده دارویی بر میزان فعالیت کاتالاز و سوپراکسید دیسموتاز ماهی کپور (Cyprinus carpio)

دیکلوفناک، دارویی ضد التهاب و ضد درد غیر استروئیدی است که در سرتاسر دنیا به مقدار زیادی تولید و مصرف می گردد. راهیابی این دارو از طریق پساب های صنایع دارویی و شهری و مواجهه با  آبزیان منجر به ایجاد تغییراتی در فیزیولوژی در این جانداران غیر هدف می شود. هدف از انجام این پژوهش ارزیابی اثر دیکلوفناک بر میزان فعالیت دو آنزیم آنتی اکسیدانی سوپراکسید دیسموتاز و کاتالاز ماهی کپور به عنوان یک گونه اقتصادی دریای خزر بود. جهت انجام این تحقیق، دو گروه شاهد ۱ (آب) و شاهد ۲ (DMSO) و سه تیمار با غلظت های ۲۵/۱، ۵/۲ و ۵ میلی گرم دیکلو فناک بر لیتر انتخاب شدند. نمونه برداری از تیمارها با سه تکرار و در فواصل زمانی ۷، ۱۴ و ۲۱ روز انجام شد. پس از خونگیری از نمونه ها و تهیه سرم خون با استفاده از کیت Zellbio  با استفاده از الایزا ریدر با روش رنگ سنجی میزان فعالیت های آنزیم های سوپراکسید دیسموتاز و کاتالاز تعیین گردید. نتایج آماری   این پژوهش نشان داد که دو متغیر مستقل زمان و غلظت مواجهه تاثیر معنی داری بر تغییرات متغیرهای وابسته کاتالاز و سوپراکسید دیسموتاز داشتند (۰۵/۰˂p). تغییرات در میزان فعالیت سوپراکسید دیسموتاز در هفته دوم و سوم تیمارهای ۵ و ۵/۲ میلی گرم بر لیتر  با مقدار U/ml ۲۶ دارای اختلاف معنی داری با تیمار شاهد بود (۰۵/۰˂p). شدت تغییرات ایجاد شده مرتبط با غلظت دارو بوده است. مابین تغییرات فعالیت آنزیمهای سوپراکسید دیسموتاز وکاتالاز بترتیب همبستگی معنی دار با غلظت و زمان مواجهه با دیکلوفناک مشاهده شد. این تغییرات در کلیه تیمارها در مقایسه با دو تیمار شاهد روند افزایشی داشتند. بیشترین فعالیت آنزیم های سوپراکسیداز دیسموتاز و کاتالاز متعلق به تیمار ۵  بود و بترتیب U/ml ۲۶ و۳/۱۵ در هفته سوم رخ داد.  

کلیدواژه ها:

Diclofenac ، Catalase ، Superoxidase Dismotase ، Cyprinus carpio ، دیکلوفناک ، ماهی کپور ، کاتالاز ، سوپراکسید دیسموتاز.