بررسی عوامل پیش گویی کننده سلامت معنوی در سالمندان شهر کرج در سال ۱۳۹۷

سابقه و هدف: سالمندی یکی از حساس ترین مراحل زندگی انسان است که انتظار می رود بسیاری از انسانها آن را تجربه کنند. مذهب و معنویت به عنوان منابع مهمی جهت سازگاری با وقایع تنش زای زندگی در نظر گرفته می شود، سلامت معنوی، یکی از ابعاد مهم سلامتی است که دارای دو بعد عمودی و افقی می باشد. توجه به نیروهای معنوی به سالمندان آرامش، نیرو و نشاط وصف ناپذیری می بخشد. بنابراین مطالعه حاضر با هدف تعیین عوامل پیش گویی کننده سلامت معنوی در سالمندان ساکن شهر کرج انجام شد.مواد و روشها: این مطالعه توصیفی-تحلیلی در سال ۱۳۹۷ با مشارکت ۲۸۸ سالمند ساکن شهر کرج انجام پذیرفت. نمونه ها با روش خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. در مرحله اول شهر کرج به پنج منطقه شمال، جنوب، شرق، غرب و مرکز تقسیم شد سپس در هر خوشه تعدادی اماکن عمومی (پارک ها، مساجد و ...) بصورت تصادفی انتخاب و نمونه ها به صورت در دسترس از این اماکن انتخاب شدند. ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش چک لیست مشخصات دموگرافیک، پرسشنامه های هوش اجتماعی ترومسو و سلامت معنوی پولوتزین و الیسون بودند. پرسشنامه ها توسط پژوهشگر به روش مصاحبه رو در رو کامل شدند. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه ۲۳ و با استفاده از آمار توصیفی و آزمون رگرسیون خطی تجزیه و تحلیل شدند. مطالعه حاضر با کد اخلاق IR.QUMS.REC.۱۳۹۷.۲۲۸ در دانشگاه علوم پزشکی قزوین تایید شد یافته ها: میانگین سنی سالمندان ۵/۱ ± ۲/۶۵ و میانگین شاخص توده بدنی انان ۲/۷۵±۵۱/۲۵ بود. بیش از نیمی از سالمندان را مردان (۵۱ درصد) تشکیل داده و ۴۳/۴ درصد دارای تحصیلات دانشگاهی بوده و ۳۰/۶ درصد آنان از حمایت اجتماعی متوسطی برخوردار بودند. سلامت معنوی سالمندان با میانگین نمره ۲۲/۰۷± ۸۹/۷۷ در سطح متوسط بود. در تحلیل رگرسیون خطی، متغیرهای جنس (۹۵% CI: -۱۶.۷۳ to -۶.۸۴, p = ۰.۰۰)، تحصیلات (۹۵% CI: -۱۰.۲۴ to ۰.۰۳, p = ۰.۰۵)، شاخص توده بدنی (۹۵% CI:- ۲.۴۳ to -۰.۵۹, p = ۰.۰۰۱) ، هوش اجتماعی (۹۵% CI:۰.۳۲ to ۰.۵۴, p = ۰.۰۰)، محل سکونت(۹۵% CI:-۰.۱۹ to ۱۴.۳۹, p = ۰.۰۵) و میزان حمایت اجتماعی درک شده (۹۵% CI:۳.۲۲ to ۱۵.۹۵, p = ۰.۰۲) از پیش گویی کننده های سلامت معنوی در سالمندان بودند. به این صورت که سالمندان زن، با تحصیلات دانشگاهی، با شاخص توده بدنی پایین تر ساکن در منازل استیجاری، با هوش اجتماعی و حمایت اجتماعی بالاتر از سلامت معنوی بالاتری نسبت به سایر سالمندان برخوردار بودند. متغیرهای مورد مطالعه حدود ۲۷ درصد سلامت معنوی سالمندان را توصیف نمودند.نتیجه گیری: با در نظر گرفتن قدرت پیش گویی کنندگی برخی متغیرها و در راستای اینکه سالمندان در مراحل انتهایی زندگی خود آرامش و نشاط بیشتری را تجربه کنند، امید است با انعکاس نتایج به سیاست گذاران حوزه سلامت و با انجام مداخلات متمرکز بر این متغیرها در جهت افزایش سلامت معنوی سالمندان گام برداشت.

کلیدواژه ها:

سالمند ، سلامت معنوی ، هوش اجتماعی ، حمایت اجتماعی