وضعیت اصل و نسب زنان ایرانی دربار ساسانی براساس منابع مکتوب و مصور تاریخی

بررسی تاریخ اجتماعی ادوار طولانی از تاریخ ایران نشان می­دهد مسئله اصل و نسب یکی از دغدغه­های مهم سیاسی و اجتماعی بوه است که ارتباط نزدیکی با مشروعیت داشت. ساسانیان بیش از چهار سده بر قلمرو وسیعی از ایران و انیران حکم راندند و شاهنشاهی به وجود آورند که دغدغه پاکی خون و اصالت نسب داشت. این اهمیت علاوه بر نژاده بودن تبار پدر برای تبار مادر نیز مطرح بوده است؛ چنانچه از نظر حفظ پاکی خون و نسب، توصیه به خویدوده یا ازدواج با محارم می­کردند. به نظر می­رسد در سلسله ساسانی، پادشاهان همسران ایرانی و انیرانی اختیار می­کردند که از آن­ها هم درمنابع مکتوب و هم در آثار تاریخی مربوط به زمان ساسانیان مانند کتیبه کعبه زردشت نام برده شده است. مسئله­ای که در اینجا مطرح است چگونگی تاثیر این رویکرد بر وضعیت زنان و اصل و نسب آن­ها در دوره ساسانی است. این پژوهش با هدف بررسی اصالت نژادی و نسب زنان ایرانی بر پایه منابع مکتوب و مصور تاریخی انجام گرفته است. روش این پژوهش تحلیلی- توصیفی  و با تکیه بر داده­های کتابخانه­ای می­باشد. یافته­های این پژوهش نشان می دهد، در این دوران  همسران پادشاهان ساسانی بیشتر از خاندان­های بزرگ اشکانی انتخاب می­شدند و می توان گفت در سلسله ساسانی، حداقل در بدو تاسیس، از عنوان خانوادگی این زنان، به واقع یا به صورت تبلیغی برای مشروعیت بخشیدن به پادشاهی استفاده می­شد. علاوه بر این موارد به چند نمونه ازدواج خویدوده نیز می­توان اشاره نمود.                                                                              اهداف پژوهش:۱.بررسی اصل و نسب زنان دربار ساسانی براساس منابع مکتوب و مصور تاریخی.۲.بررسی نقش ازدواج در مناسبات قدرت در دوره ساسانی.سوالات پژوهش:۱.مسئله اصل و نسب زنان در دوره ساسانی چه تاثیر در مناسبات سیاسی داشت؟۲.آیا شواهدی ازازدواج خویدوده درمنابع مکتوب و مصور تاریخی می­توان یافت؟

کلیدواژه ها:

ساسانیان ، زنان درباری ، اصل و نسب ، خویدوده ، منابع مکتوب و مصور تاریخی