کمربند ماگمایی ساوه- نایین- جیرفت جایگزین کمربند ماگمایی ارومیه- دختر: بررسی ارتباط ژنتیکی کانسارهای مس پورفیری با گرانیتوئیدهای آداکیتی و غیرآداکیتی

بر اساس شواهد نبود ماگماتیسم بین ساوه تا حدود تکاب و نبود آنومالی مغناطیس هوایی، در این پژوهش نام کمربند ماگمایی ارومیه- دختر به کمربند ماگمایی ساوه- نایین- جیرفت تغییر یافت. ماگماتیسم ارومیه تا تکاب، ادامه کمربند ماگمایی البرز غربی است. بر اساس ویژگی­های ماگماتیسم و کانی­سازی، SNJMB را می­ توان به دو کمربند مجزا تقسیم کرد: ۱) کمربند ماگمایی ساوه- نایین که اغلب شامل گرانیتوئیدهای میوسن سری مگنتیت نوع I عقیم غیرآداکیتی است. بر اساس نسبت (La/Yb)n (اغلب زیر ۱۰)، این گرانیتوئیدها از عمق ۶۰ تا ۸۰ کیلومتری و گوه گوشته ­ای منشا گرفته و بر اساس مقدار Eu/Eu*  (بین ۴۳/۰ تا ۱ با میانگین ۶۵/۰) شرایط اکسایش در محل ذوب بخشی کم بوده است. نسبت ۸۷Sr/۸۶Sr اولیه نشان می ­دهد آلودگی زیادی با پوسته قاره­ای داشته ­اند. ضخامت پوسته در SNMB کمتر از ۴۸ کیلومتر است، ۲) کمربند ماگمایی نایین- جیرفت که میزبان کانسارهای مس پورفیری است. گرانیتوئیدهای میوسن این کمربند سری مگنتیت و نوع I بارور آداکیتی هستند. بر اساس نسبت (La/Yb)n (بین ۱۵ تا ۳۸)، این گرانیتوئیدها از عمق پایداری گارنت (بیش از ۹۰ کیلومتری) و ذوب بخشی اسلب منشا گرفته و بر اساس Eu/Eu* (بین ۸۲/۰ تا ۳/۱ با میانگین ۲/۱) شرایط اکسیدان در محل منشا برقرار بوده است. نسبت ۸۷Sr/۸۶Sr اولیه نشان می­ دهد آلودگی کمی با پوسته قاره­ ای داشته ­اند. ضخامت پوسته در NJMB بین ۴۸ تا بیش از ۵۲ کیلومتر است. سنگ­ های آتشفشانی آداکیتی ایران اغلب سن میوسن-پلیوسن دارند و در شمال غربی ایران، SNJMB و کمربند ماگمایی قوچان- سبزوار رخنمون دارند. ویژگی ژئوشیمیایی – ایزوتوپی آنها شبیه گرانیتوئیدهای بارور آداکیتی NJMB است؛ اما این واحدها هیچ گونه کانی ­سازی ندارند. ویژگی ­های اسلب اقیانوسی نئوتتیس در طول SNJMB کاملا متفاوت بوده که به ماگماتیسم و کانی ­سازی مختلف منجر شده است. گرادیان حرارتی، عمق دهیدراسیون، مقدار آب، سنگ منشا و درصد ذوب بخشی در طول کمربند، نوع ماگماتیسم و تشکیل کانی ­سازی را کنترل کرده است.

کلیدواژه ها:

آداکیت ، گرانیتوئید عقیم و بارور ، کانسار مس پورفیری ، سنگ های آتشفشانی آداکیتی ، کمربند ماگمایی ساوه- نایین- جیرفت ، ایران