تعیین شاخص های انرژی در چرخه حیات پنبه به منظورتهیه بذر و کشت مجدد آن در روش های مختلف خاک ورزی (مطالعه موردی در شهرستان ورامین)

تجزیه و تحلیل شاخص های مهم انرژی در کشت پنبه شامل کلیه مراحل در تولید بذر پنبه دانه از مرحله تهیه بستر بذر تا پس از برداشت (کرک گیری دانه پنبه) است. در ایران پژوهش هایی تا مرحله برداشت در روش خاک ورزی مرسوم انجام شده است و پژوهش از مرحله تهیه بستر بذر تا مرحله پس از برداشت در روش های مختلف خاک ورزی انجام نگرفته است. در این مطالعه مقدار مصرف انرژی از مرحله بستر بذر تا مرحله پس از برداشت (کرک گیری کردن بذر) در روش های مختلف خاک ورزی انجام گردیده است. تیمارهای خاک ورزی که بر اساس کاهش مقدار مصرف انرژی تقسیم بندی شده اند، شامل خاک ورزی مرسوم، کم خاک ورزی، حداقل-خاک ورزی و بی خاک ورزی (کاشت مستقیم) بودند که در قالب طرح بلوک کاملا تصادفی مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج به دست آمده نشان داد که خاک ورزی مرسوم با میانگین عملکرد ?/???? کیلوگرم در هکتار دارای بیش ترین مقدار و تیمار بی خاک ورزی با میانگین عملکرد ?/???? کیلوگرم در هکتار دارای کم ترین مقدار تولید وش پنبه گردید. نتایج تحقیقاتی این پژوهش نشان داد که خاک ورزی مرسوم دارای بیش ترین مقدار مصرف انرژی (MJ/ha ??/?????) و تیمار بی خاک ورزی دارای کم ترین مقدار مصرف انرژی (MJ/ha ??/?????) است. بیش ترین انرژی مستقیم در روش خاک ورزی مرسوم با مقدار MJ/ha??/????? و کم ترین آن در روش بی خاک ورزی با مقدار MJ/ha??/????? به دست آمد. بیش ترین انرژی مصرفی مستقیم مربوط به نهاده آبیاری و سپس سوخت به ترتیب با مقادیر انرژی مصرفی (MJ/ha ???? و ?/????) بود. مقدار کل انرژی صرف شده غیر مستقیم که شامل سموم و کودهای شیمیایی است، معادل MJ/ha ??/????? محاسبه شد. بیش ترین کارایی و بهره وری انرژی در روش خاک ورزی مرسوم به ترتیب با مقادیر MJ/ MJ??/? و kg/MJ ??/? و کم ترین آن در بی خاک ورزی MJ/ MJ ??/? وkg/MJ ??/?به دست آمد. با توجه به نتایج تحقیقات و بیش تر بودن کارائی و بهره وری انرژی در روش خاک ورزی مرسوم، می توان این روش را به عنوان روش خاک ورزی در این منطقه توصیه نمود.

کلیدواژه ها:

انرژی ، پنبه ، تهیه بذر ، خاک ورزی ، کارائی انرژی ، چرخه حیات