ارزیابی مولفه های کالبدی تاب آوری شهری در جهت بهبود مدیریت بحران زلزله (مطالعه موردی: منطقه ۱۷ تهران)

زلزله یکی از مسائل روز مطرح شده در نظام برنامه ریزی شهری و مدیریت بحران کشور ایران میباشد. خسارتهای فراوان ناشی از زلزله در ده های اخیر موجب شده است تا مفهوم تاب آوری برای کاهش آثار زیانبار زلزله موردتوجه قرار گیرد. منطقه ۱۷ تهران از لحاظ شدت تراکم جمعیت دومین منطقه و از نوع بافت کالبدی دارای درصد زیادی بافت فرسوده و ناپایدار میباشد. در این راستا، تحقیق حاضر با هدف ارزیابی تاب آوری کالبدی منطقه ۱۷ شهر تهران در برابر زلزله های احتمالی صورت گرفته است. مقاله حاضر به لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ روش توصیفی- تحلیلی میباشد. بر همین اساس تحلیل تاب آوری کالبدی منطقه ۱۷ تهران بر اساس چهار شاخص (بافت کالبدی، کاربری زمین، تراکم جمعیتی و حمل ونقل و دسترسی) مورد ارزیابی قرار گرفته است. همچنین از نرم افزار ArcGIS نیز به منظور شناسایی و بررسی زیر معیارها و تهیه لایه های متعددی نظیر: دانه بندی قطعات، کیفیت ابنیه، پهنه بندی کاربریها، فضاهای سبز و باز، مراکز درمانی، تراکم جمعیتی، سلسله مراتب شبکه معابر، عرض معابر و ایستگاه های آتشنشانی در محدوده موردمطالعه استفاده شده است. نتایج حاصل از پژوهش نشان میدهد منطقه ۱۷ شهرداری تهران باتوجه به موقعیت مکانی، ساختار طبیعی، تاریخی و بافت ناپایداری که دارد در معرض مخاطرات گوناگونی میباشد. به همین جهت با بکار گیری راهبردها و راهکارهای ارائه شده و همچنین ارتقای سطح مدیریت بحران و افزایش هماهنگی میان سازمانها و مراجع ذینفوذ میتوان سطح تاب آوری کالبدی منطقه ۱۷ را بهبود بخشید.

کلیدواژه ها:

تاب آوری ، مدیریت بحران ، زلزله ، منطقه ۱۷ تهران ، Arc GIS