بررسی اثر ملی گرایی بر معماری دانشگاه های ایران دوره پهلوی

مهمترین سوال این تحقیق چگونگی تاثیر ملی گرایی بر معماری بناهای دانشگاهی در دوره پهلوی اول و دوم است لذا سعی شده تا ویژگیها معماری آن تبیین گردد.در تحقیق پیش رو، منظور از واژه ی معاصر، بازه ی زمانی از آغاز پهلوی اول ) ۲۰ - ۱۳۰۴ ( تا آخر پهلوی دوم ) ۵۷ - ۱۳۲۰ ( است یعنی دوران تحول معماری ایران که از بسیاری جهات قابل تامل و تعمق است. در این دوران، برای نخستین بار بناهایی با کاربری هایی جدید ساخته شد که محصول تحولات مدرن جامعه ی جهانی بودند: نظیر اداره ی پست، موزه، بانک، راه آهن، دادگستری و... . از دیگر سو، این کاربریهای نوظهور در کنار میل به جهانی شدن معماری در ایران، نیازمند توجه به طراحی ایرانی یا به عبارتی ملی گرایی در عرصه ی معماری بود. بااینهمه باید دانست که مبحث ملیگرایی فقط مربوط ملیگرایی معاصر در قالب دیدگاهی سیاسی توانست تعریف جدیدی را در قبال ملی گرایی تاریخی که جایگاه ی مداوم در طول تاریخ داشت، ارائه دهد. این تحقیق به روش تحلیلی توصیفی و با استفاده از روش تحقیق کیفی به تحلیل دانشگاههای بازه زمانی آغاز پهلوی - اول تا اواخر دوران پهلوی دوم پرداخته و درنهایت با کمک استنتاج به بیان اصول کلی در ارتباط با تاثیر ملی گرایی بر معماری دانشگاههای دوره پهلوی در ایران میپردازد. پس از بررسی میزان برآورد ملی گرایی در دوره ی پهلوی اول و دوم، نکات قابل درنگی نیز نمایان میشود که شامل استفاده از الگوهای تکرارشونده معماری در فرم، تزئینات و کیفیت ساخت وساز و مصالح هست. این الگوها به دو صورت مستقیم و غیرمستقیم از فرم، تزئینات و مصالح )نظیر کپی برداری از شکل ستون، پلکان و نقوش تزیینی( بهره جسته اند. در تعریف نشانه های معماری ملی، معماری قبل و بعد اسلام و دوره مدرن ایفای نقش میکنند همچنین ضمن اینکه ویژگیها معماری دوران خود را نیز بازگو میکردند اشاره غیرمستقیم به عناصر قبل و بعد از اسلام نیز در آنها دیده میشود.

کلیدواژه ها:

معماری معاصر ، دانشگاههای معاصر ، ایران معاصر ، پهلوی.