مقیاس بندی منحنی مشخصه رطوبتی خاک های غیرمتشابه

برای تخمین میزان تغییر مکانی توابع هیدرولیکی خاک، روش­های مقیاس­بندی توسعه یافته ­اند. از این میان، روش­های دارای پایه فیزیکی به ­دلیل امکان تخمین فاکتورهای مقیاس از روی ویژگی­های فیزیکی خاک، مطلوب­تر بوده­ اند. در این راستا، کوزوگی و هاپمنز با این فرض که توزیع اندازه­ی منافذ خاک از توزیع لوگ- نرمال پیروی می­کند، روشی را ارائه کردند که برای مقیاس­بندی منحنی رطوبتی از پایه­ ای فیزیکی برخوردار بود. اما کاربرد این روش نیز همانند روش­های پیشین به خاک­های متشابه محدود می­شود. برای رفع این محدودیت، در این مقاله روشی پیشنهاد می­شود که برای خاک­های غیرمتشابه پایه­ی فیزیکی دارد. با استفاده از این روش، داده­های مربوط به گستره­ی وسیعی از خاک­ها را می توان بدون نیاز به شرط تشابه خاک­ها می­توانند با هم مقیاس و با یک منحنی نمایی یکتا نمایش داد. این روش با ۴۸۷ سری از داده­های منحنی رطوبتی برگرفته از پایگاه UNSODA شامل تمامی کلاس­های بافتی خاک، از شن تا رس، صحت­سنجی شد. نتایج نشان داد که روش پیشنهادی در مقیاس­ بندی منحنی­های رطوبتی عملکرد بهتری نسبت به روش کوزوگی و هاپمنز دارد. به نحوی­ که پارامتر تعریف­ شده برای خطای مقیاس­ بندی برای روش­های پیشنهادی و کوزوگی و هاپمنز به ترتیب برابر با ۰.۰۷۴ و ۰.۱۰۵ به دست آمد. به ­علاوه نشان داده شد که بر خلاف روش­های پیشین، خطای مقیاس ­بندی در روش پیشنهادی به بافت خاک بستگی ندارد و تمامی خاک­ها برای مقیاس ­بندی از احتمال برابر برخوردارند.

کلیدواژه ها:

خاک های غیرمتشابه ، کوزوگی و هاپمنز ، محیط های متشابه ، منحنی مرجع نمایی