بازخوانی نگاره های گیاهی در نقوش پارچه های هندی متاثر از هنر اسلامی(مطالعه موردی: زری بافت های هندی)

در دوره اسلامی مغولان هند، برای الهام گرفتن در زمینه های هنری و فرهنگی توجه بسیاری به هنر ایران زمین داشته اند که این امر با مهاجرت تعداد زیادی صنعتگر، هنرمند و بافنده ایرانی به دربار هندی میسر گردید. زری بافت یا زربفت، نوعی پارچه ابریشمی است که با دو نوع نخ پود بافته می شود و در ساختار آن از نخ های طلا و نقره برای ایجاد طرح و نقش استفاده می گردد .طرح های گیاهی رایج در پارچه های زرفت هندی شامل تصاویر گل هایی چون نسترن، نیلوفر، سرخ و برگ های پیچ در پیچ و یا درخت هایی با شکوفه های فراوان بوده است. روش تحقیق این پژوهش بصورت تحلیلی- توصیقی بوده است و نحوه گرد آوری اطلاعات بصورت کتابخانه ای و از طریق مطالعه منابع موجود، کتب، مقالات و تصاویر پارچه های باقیمانده از آن دوران در موزه ها استفاده شده است .محدوده تاریخی این مطالعه محدود به پارچه های زربفت ۹ ه.ق تا ۱۱ ه.ق می باشد. نتیجه این مطالعه نشان می دهد که تاثیر پذیری، نقوش بر گرفته از طبیعت در بافت منسوجات هندی به ویژه پارچه زربفت بسیار مورد استفاده بوده و از تنوع فراوانی برخوردار بوده است که از جمله دلایل آن می توان ارتباط و انس عمیق هند با زبان، فرهنگ و هنر ایرانی به ویژه در دوره های اسلامی نظیر عصر صفوی و در نتیجه اتکاء به بن مایه های هنر پارچه بافی ایرانی و پیوند آن با هنر اصیل بومی هند اشاره کرد.

کلیدواژه ها:

پارچه هندی ، زربفت ، نقوش گیاهی ، هنر اسلامی