بررسی و پایش تغییرات کاربری اراضی و جزایر حرارتی با استفاده از تکنیک های سنجش از دور (نمونه موردی: محدوده شهر تربت جام)

آثار نامطلوب محیطی جزایر حرارتی شهری در بلند مدت منجر به تغییر چشم انداز شهری می شود؛ بنابراین درک درست از ویژگی های پویای شهری و پیکر بندی آن ها برای کاهش آثار جزایر حرارتی شهری، گامی بلند در مسیر توسعه پایدار شهری به شمار می آید. هدف از تحقیق حاضر بررسی تغییرات کاربری اراضی در افزایش و یا کاهش دما در شهر تربت جام می باشد. در پژوهش حاضر تغییرات پوشش زمین در کاربری های شهر،کشاورزی، بایر و فضای سبز و پارک با استفاده از تصاویر ماهواره ای در بازه زمانی سالهای،۱۳۷۹، ۱۳۹۹ با استفاده از الگوریتم حداکثر مشابهت، روش نظارت شده استفاده شده است. با توجه به نتایج طبقه بندی برای سال ۱۳۹۷ بیشتر مساحت شهر در این سال مربوط به کاربری مسکونی می باشد همچنین با توجه به نقشه دمای سطح زمین برای این سال بیشترین دمای سطح زمین مربوط به مناطق مسکونی با دمای برابر با ۲۶ درجه سانتی گراد می باشد. باتوجه به نقشه طبقه بندی شده برای سال ۱۳۹۹ نیز کاربری مسکونی در این سال رشد چشم گیری داشته است و در این سال نیز بیشترین مساحت مربوط به کاربری مسکونی می باشد همچنی باتوجه به نقشه دما برای سال ۱۳۹۹ بیشترین دما مربوط به مناطق مسکونی برابر با ۳۹ درجه سانتی گراد می باشد. باتوجه به نتایج طبقه بندی و نقشه دما برای سال های ۱۳۷۹ و ۱۳۹۹ میتوان نتیجه گرفت که با افزایش محدوده های شهری محدوده های حرارتی افزایش یافته است و این اتفاق به دلیل کاهش محدوده های کشاورزی به وجود می آید. محدوده های کشاورزی باعث تعدیل هوا و کاهش دما می شود. بنابراین می توان استنباط کرد که پوشش فضای سبز داخلی شهری عملکرد قابل توجهی در تقسیم جزایر حرارتی شهری و کاهش اثر جزایر حرارتی دارد و پوشش ساختمان داخلی شهری عملکرد قابل توجهی در افزایش جزایر حرارتی شهری دارد. همچنین نتایج نشان داد که داده های سنجش از دور میتوانند در برنامه ریزی های شهری، سیاست گذاری ها و مدیریت تصمیمات برای تغییرات مناسب زیست محیطی شهری و بهبود اثرات آن در کارهای عمرانی و طرح های توسعه شهری استفاده شود.

کلیدواژه ها:

تغییرات کاربری اراضی ، دمای سطح زمین ، جزایر حرارتی ، لندست ، تربت جام