بررسی تاثیر کودهای آلی و شیمیایی بر عملکرد برگ، درصد و اجزای اسانس به لیمو (Lippia citriodora Kunth)

با توجه به افزایش تقاضا در بازار در حال رشد فرآورده های دارویی با منشا گیاهی، تولید ارگانیک و ارتقاء کیفیت ماده ی خام اولیه بایستی اولین هدف جهت توسعه ی این محصولات باشد. در این راستا آزمایشی گلدانی بر پایه طرح کاملا تصادفی با شش تیمار و سه تکرار بر روی گیاه دارویی به لیمو در سال ۱۳۹۱ و در گلخانه تحقیقاتی گروه علوم باغبانی دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس صورت پذیرفت. تیمارها شامل استفاده از ورمی کمپوست به میزان ۱۰، ۲۰ و ۳۰ درصد حجم گلدان، ورمی واش، کودکامل و شاهد (بدون کود) بودند. پس از برداشت برگ ها در مرحله شروع گلدهی، اسانس آن ها استخراج شد و سپس به وسیله دستگاه GC و GC/MS مورد تجزیه قرار گرفت. نتایج نشان داد که بیشترین عملکرد برگ (۷۳/۷ گرم) و میزان اسانس (۱/۱ درصد) مربوط به تیمار استفاده از ۳۰ درصد ورمی کمپوست در گلدان بود و کمترین عملکرد برگ (۷۵/۴ گرم) و محتوای اسانس (۸/۰ درصد) به تیمار شاهد تعلق داشت. در بررسی اجزای اسانس، بیشترین میزان سیترال (۹/۵۴ درصد) متعلق به تیمار کود کامل بود ولی بیشترین میزان لیمونن و ۸/۱ سینئول (به ترتیب ۴/۷ و ۸/۸ درصد) در تیمار استفاده از ۳۰ درصد ورمی کمپوست در گلدان مشاهده شد. همچنین در بررسی گروه های اجزای اسانس، تیمار ۳۰ درصد ورمی کمپوست بیشترین مقادیر مونوترپن های هیدروکربنی و اکسیژن دار (به ترتیب ۴/۱۲ و ۳/۶۳ درصد) را به خود اختصاص داد. با توجه به نتایج این تحقیق به نظر می رسد که کود ورمی کمپوست می تواند به عنوان جایگزین مطلوب کودهای شیمیایی در راستای تولید ارگانیک به لیمو با کمیت و کیفیت مواد موثره بالا استفاده شود.

کلیدواژه ها:

سیترال ، گیاه دارویی ، ورمی کمپوست ، ورمی واش