بیماری پوسیدگی رایزوکتونیایی و فوزاریومی ریشه و ریزوم گیاه دارویی سنبل الطیب در شهرستان کرج

چکیده گیاه دارویی سنبل الطیب گیاهی استوار و چند ساله است که به عنوان آرام بخش طبیعی بوده و بهترین جایگزین داروی شیمیایی دیازپام می باشد. در نمونه برداری هایی از این گیاه از مزارع پژوهشکده گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی، پژمردگی با علائم پوسیدگی و سیاه شدگی ریزوم و ریشه مورد توجه قرار گرفت. نمونه های جمع آوری شده پس از ضد عفونی در محیط غذایی PDA کشت گردیدند. سه روز بعد جدایه هایی از دو جنس قارچ Rhizoctonia و Fusarium روی قطعات نمایان و خالص سازی شدند. جدایه جنس رایزوکتونیا پس از خالص سازی از طریق کشت نوک ریسه در تاریکی قرار داده شد. هیف های قارچ تعیین قطر و رنگ آمیزی هسته صورت گرفت که در هر سلول هیف چند هسته مشاهده شدند. با توجه به سایر مشخصات، گونه مذکور R. solani شناسایی گردید. از ماکروکنیدی های جدایه قارچ فوزاریوم کشت تک اسپور به عمل آمد و بعد از ۲۴ ساعت تک اسپور های رشد یافته جهت شناسایی به محیط کشت اختصاصی CLAو جهت اسپورزایی به محیط کشت PDA انتقال یافتند. کلنی این قارچ بعد از هفت روز در محیط PDA به رنگ سفید متمایل به کرم در سطح رویی و به رنگ کرم با حالتی فشرده در سطح تحتانی پتری مشاهده گردید که بر اساس مشخصات مورفولوژیکی جدایه فوزاریوم روی محیط کشت اختصاصی CLA و با توجه به کلید های لسی و سومرل- گرلاخ و نیرنبرگ، گونه F. solani تشخیص داده شد. آزمایش بیماری زایی دو جدایه در شرایط آزمایشگاهی انجام گردید. هر دو گونه قارچ Fusarium solani و Rhizoctonia solani برای اولین بار از روی گیاه دارویی سنبل الطیب در ایران گزارش شده اند. واژه های کلیدی: Rhizoctonia solani، Fusarium solani، پوسیدگی، سنبل الطیب، کرج