پراکنش بذر گیاهان مرتعی در اثر چرای گوسفند

یکی از عوامل مهم در بقاء گیاهان پراکنش بذر آن ها است. پراکنش بذر برای گیاهان فواید زیادی از جمله فرار از شکار گرها و عوامل بیماری زا، پراکنده شدن خطر، کاهش رقابت بین گیاه مادری و گیاهان جدید و دست یابی به مکان های امن دارد. پراکنش بذر گیاهان به روش ها یمختلفی صورت می گیرد، یکی از روش های پراکنش بذرها، پراکنش به وسیله پرندگان و پستانداران است. در این بین گوسفند بیشترین بازگردانی بذر را پس از استفاده از گیاه دارد. گوسفندان به دو طریق در پراکنش بذرها تاثیرگذار هستند. بذرهایی که دارای اندام هایی هستند و به پشم و سطح بدن گوسفندان می چسبند و پراکنده می شوند که به این روش اکتوزوکوری می گویند. بذرهایی که درون میوه گیاهان و یا اندام های خوشخوراک قرار دارند و از طریق دستگاه گوارش و دفع شدن به همراه سرگین پراکنده می شوند که به این روش اندوزوکوری می گویند. گوسفندان نمی توانند باعث پراکنش بذرها در مسافت های خیلی دور شوند چرا که دامنه حرکت حیوانات اهلی نسبت به دام هیا وحشی محدود می باشد. پراکنش بذر در ماه های مختلف سال به دلیل تفاوت فنولوژی گیاهان، متفاوت است و اکثر گیاهان زمان بلوغ بذر خود را با زمان حضور دام در منطقه منطبق می کنند تا حداکثر استفاده از حضور دام در عرصه را داشته باشند، بیش ترین پراکنش بذر در فصل میوه دهی می باشد. ترکیب بذری که در نمونه های سرگین علفخواران اهلی (گوسفند و بز) وجود دارد بیش تر شامل گونه های علفی و خوشخوراکی است که دارای بذرهای ریز و زیاد هستند و به جز پراکنده شدن از طریق اندوزوکوری، شرایط مناسبی جهت پراکنش به روش های دیگر را ندارند.

کلیدواژه ها:

اکتوزوکوری ، اندوزوکوری ، پراکنش بذر ، علفخواران اهلی ، نمونه های سرگین