مطالعه اثر تنش کمبود آب و قارچ تریکودرما بر صفات زراعی، عملکرد اسانس و رنگیزه های گیاهی در ریحان

مطالعه حاضر با هدف ارزیابی عملکرد کمی و کیفی گیاه دارویی ریحان در شرایط گلخانه ای تحت تاثیر تنش کمبود آب بههمراه قارچ تریکودرما بر روی صفات مورفولوژیکی از جمله عملکرد بخش هوایی (عملکرد اقتصادی ریحان)، رنگیزه هایگیاهی، درصد و عملکرد اسانس این گیاه انجام شد. به همین منظور، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک -های کامل تصادفی با سه تکرار انجام گرفت. فاکتورهای آزمایشی شامل سطوح مختلف تنش کمبود آب (۲۵، ۵۰ و ۷۵ درصدظرفیت مزرعه ای و تیمار شاهد یا ۱۰۰ درصد ظرفیت زراعی) و یک گونه تجاری قارچ تریکودرما (Trichoderma harzianum Na-lac) با غلظت های (۹)۱۰ و (۶)۱۰ اسپور در هر میلی لیتر مایه تلقیح و تیمار شاهد بود. برای انجام آزمایش، ریشهگیاه ریحان با مایه های تلقیح شده از جدایه های گونه تجاری تریکودرما تیمار شد. تنش کمبود آب از شروع تا پایان مرحلهگلدهی اعمال شد. مطابق نتایج به دست آمده افزایش سطح تنش کمآبی باعث کاهش عملکرد اقتصادی گیاه ریحان گردید.همزیستی با تریکودرما باعث کاهش اثرات مخرب تنش کم آبی بر گیاه شد. با اعمال تنش کم آبی درصد اسانس در تنش هایملایم و متوسط افزایش یافت ولی عملکرد اسانس تفاوت معنی داری با شاهد نداشت و ارتفاع بوته، تعداد برگ و رنگیزه هایگیاهی تحت تنش کمآبی کاهش یافتند. با توجه به نتایج آزمایش میتوان بیان کرد که قارچ تریکودرما با غلظت (۶)۱۰ (اسپور درهر میلی لیتر مایه تلقیح) تاثیر بهتری بر بیشتر شاخص های اندازه گیری شده داشت، درحالی که تاثیر قارچ تریکودرما با غلظت(۹)۱۰ (اسپور در هر میلی لیتر مایه تلقیح) بر روی صفات مهمی مثل عملکرد وزن تر اندام هوایی، درصد و عملکرد اسانس بالاتربود. در نهایت نتایج مشخص کرد که استفاده از قارچ تریکودرما در مقایسه با شاهد (بدون تلقیح با قارچ) می تواند ابزارمناسبی برای تعدیل تنش کم آبی و افزایش صفات مهمی مثل عملکرد بخش هوایی (عملکرد اقتصادی) و درصد اسانس باشد.

کلیدواژه ها:

تریکودرما ، خصوصیات مورفولوژیکی ، عملکرد اسانس ، میکروارگانیسم