بررسی عوامل موثر بر نسبت جنسی ثانویه گاوهای شیری هلشتاین

نسبت ثانویه جنسی، نسبت گوساله های نر به ماده زنده متولد شده است. مطالعات انجام شده در گونه های مختلف پستانداران نشان می دهد که فاکتورهای متعددی بر نسبت جنسی ثانویه تاثیر دارند. تغییر در نسبت جنسی ثانویه در گاوهای شیری به لحاظ اقتصادی اهمیت داشته و مورد توجه قرار گرفته است و توانایی تغییر آن می تواند درآمد و سوددهی یک گاوداری را تحت تاثیر قرار دهد. هدف از این آزمایش بررسی تاثیر پاره ای از عوامل موثر بر نسبت جنسی در گاوهای هلشتاین ایران بود. در مطالعه حاضر از داده های شش گله بزرگ گاو شیری در خلال سال های ۱۳۷۵ تا ۱۳۸۹ استفاده شد. میانگین تولید استاندارد شده ۳۰۵ روز گله ها ۸۱۴۵ کیلوگرم (با دامنه ۷۵۷۸ تا ۸۶۷۰ کیلوگرم) بود. گله های مزبور تحت پوشش مرکز اصلاح نژاد ایران بوده و ثبت مشخصات و رکوردگیری آن ها به صورت منظم توسط کارشناسان شرکت های تعاونی گاوداران انجام می شد. این گله ها در ناحیه شمال شرقی کشور قرار داشتند. داده های تولیدی (روز تولید و تولید تجمیعی ظیر شیر تصحیح شده بر اساس ۶۰ و ۳۰۵ روز شیردهی)، داده های تولید مثلی (نظیر سال زایش، فصل زایش، نوع زایش، جنس گوساله متولد شده، آخرین اطلاعات مربوط به تلقیح، روزهای باز)، و جزئیات حذف احتمالی از گله و یا مرگ ثبت می شد. داده های جمع آوری شده از گله ها پیش از تجزیه و تحلیل مجددا راستی آزمایی شد. بر اساس اسپرم استفاده شده، اسپرم ها به چهار گروه ایرانی، کانادایی، آمریکایی و سایر کشورها (شامل اسپرم های تهیه شده از کشورهای اروپایی) تقسیم بندی شدند. برای آنالیز آماری داده ها از مدل رگرسیون لجستیک استفاده شد. نتایج نشان داد که درصد گوساله های نر به گوساله های ماده ۵۳ به ۴۷ بود. در مطالعه حاضر نوع اسپرم مورد استفاده در تلقیح مصنوعی (شامل: ایرانی، آمریکایی و کانادایی) تاثیر معنی داری بر نسبت ثانویه جنسی نداشت. سال زایش نیز تاثیری بر نسبت جنسی نداشت. نتایج مطالعه حاضر نشان داد که نوع زایمان (طبیعی و یا غیرطبیعی) تاثیر معنی داری بر نسبت ثانویه جنسی داشت (۰.۰۰۱P

کلیدواژه ها:

گاو شیری هلشتاین ، نسبت ثانویه جنسی