مطالعه خصوصیات مورفولوژیکی و روابط فیلوژنتیکی در گونه Bipolaris oryzae و تعدادی از گونه های جنس Bipolaris به دست آمده از برنج و علف های هرز

بیماری لکه قهوه ای برنج یکی از مهم ترین بیماری هایی است که خسارت نسبتا قابل ملاحظه ای به برنج وارد می کند. در طی سال های زراعی ۱۳۹۰-۱۳۹۱، ۳۴۸ جدایه های Bipolarisاز مزارع برنج (بذرها و برگ ها) و علف های هرز حاشیه مزارع برنج استان های مازندران، گیلان، گلستان، خوزستان و فارس جداسازی شد. با مطالعه خصوصیات مورفولوژیکی جدایه ها شش گونه از جنس مذکور شامل B. oryzae، B. cynodontis، B. spicifera، B. bicolor، B. sorokiniana و B. neergaardii شناسایی شد. گونه B. oryzae با ۳۰۳ جدایه به عنوان گونه غالب از برگ های دارای علایم لکه قهوه ای و بذرهای برنج و ۱۲ جدایه مشکوک به گونه B. oryzae از سوروف (Echinochloa colona)، پاسپالوم (Paspalum scrobiculatum)، ذرت، موز و گیاه گرامینه ناشناخته جداسازی شد و بقیه گونه های Bipolarisاز برگ ها و بذرهای بدون علایم بیماری لکه قهوه ای برنج جداسازی شدند. تنوع مورفولوژیکی زیادی بین جدایه های B. oryzae از نظر رنگ پرگنه، شکل و ابعاد کنیدیوم ها دیده شد و در چهار گروه مورفولوژیکی قرار گرفتند. با این حال براساس توالی یابی ناحیه rDNA-ITS و ژن gpd جدایه های انتخاب شده به عنوان گونه B. oryzae شناسایی شدند و عامل بیماری لکه قهوه ای برنج در ایران نیز گونه مذکور تشخیص داده شد و گیاهان سوروف، پاسپالوم، ذرت، موز و گیاه گرامینه ناشناخته میزبان های جدیدی برای گونه مذکور معرفی می شوند. هم چنین به مطالعه روابط فیلوژنتیکی گونه های Bipolaris در مطالعه حاضر براساس توالی یابی ناحیه rDNA-ITS و ژن gpdپرداخته شده است.

کلیدواژه ها:

قارچ ، تاکسونومی قارچ ، بیماری های برنج ، برنج ، فیلوژنی قارچ ، Cochliobolus