اولین گزارش از پوسیدگی میوه موز توسط Pestalotiopsis theae

چکیده طی بازدید ها از میوه فروشی های شهرستان ارومیه در طول تابستان و پاییز سال ۱۳۹۲، نشانه های پوسیدگی به طور معمول روی میوه های موز دیده شد. ابتدا سطح پوست میوه ها قهوه ای رنگ شده و به تدریج قهوه ای شدن به داخل گوشت میوه گسترش می یابد و بعد از مدتی، کل بافت میوه دچار پوسیدگی می شود. در سطح بافت های قهوه ای شده میوه، ریسه های سفید رنگ قارچ به فراوانی رشد نموده و بعد از گذشت یک هفته، روی آنها، نقاط سیاه رنگ که آسروول های قارچ هستند، به فراوانی تشکیل می شوند (شکل A). عمل جداسازی قارچ به دو روش (کشت بافت آلوده و برداشت کنیدیوم های قارچ) انجام گرفت. بر اساس مطالعات ریخت شناختی جدایه های خالص شده، گونه Pestalotiopsis theae با مشخصات زیر تشخیص داده شد. پرگنه قارچ در محیط کشت PDA، در دمای ۲۵ درجه سلسیوس و شرایط نوری/ تاریکی ۱۲/۱۲ ساعته به رنگ سفید است. پرگنه قارچ سریع الرشد بوده و در مدت ۵ روز سطح تشتک پتری به قطر ۸۰ میلی متر را کاملا پر می کند (شکل B). بعد از روز پنجم، به تدریج جوش های سیاه رنگی در سطح پرگنه ظاهر می شوند که اندام های باردهی غیر جنسی (آسروول های) قارچ می باشند. آسروول ها سیاه رنگ بوده، ابتدا به طور پراکنده و سپس به طور متراکم در بخش هایی از پرگنه قارچ تشکیل می شوند که حاوی تجمعی از توده های کنیدیومی لزج در سطح خود هستند (شکل B). کنیدیوم ها دوکی شکل، راست یا نسبتا خمیده، با چهار بند عرضی، همراه با فرورفتگی در محل آنها، به ابعاد         شکل ۱. A) نشانه های پوسیدگی میوه موز توسط قارچ Pestalotiopsis theae؛ B) پرگنه قارچ به همراه آسروول های سیاه رنگ و C       ) کنیدیوم ها Fig. ۱. A) Fruit rot symptoms on banana caused by Pestalotiopsis theae B) Fungal colony with black acervuli and         C) Conidia         -۷ ۵/۵ × ۲۵-۲۰ میکرومتر، که یاخته قاعده ای و انتهایی کنیدیوم بی رنگ و یاخته های میانی قهوه ای تا قهوه ای تیره هستند. اندازه یاخته های میانی ۱۵-۱۱ میکرومتر است. یاخته قاعده ای کنیدیوم دارای یک زائده مرکزی بی رنگ و به طول ۸-۳ میکرومتر و یاخته انتهایی دارای ۴-۲ زائده بی رنگ و به طول ۴۰-۱۵ میکرومتر است. انتهای زوائد به طور مشخصی متورم هستند (شکل C) (چانگ و همکاران ۱۹۹۷؛ سواناراچ و همکاران ۲۰۱۳). آزمون اثبات بیماری زایی قارچ، با مایه زنی جدایه ها روی میوه های سالم موز در شرایط آزمایشگاهی به همراه تیمار شاهد انجام گرفت. برای این منظور، مایه زنی قارچ هم از طریق سوسپانسیون کنیدیومی (با غلظت ۱۰۶ کنیدیوم در هر میلی لیتر) و با ایجاد زخم در بخش پوست میوه و هم توسط کشت فعال میسیلیوم و با ایجاد زخم یا بدون ایجاد زخم در سطح بافت میوه انجام گرفت. اگر چه این گونه قبلا از روی چای در ایران گزارش شده است (Ershad, ۲۰۰۹)، اما بر اساس اطلاعات موجود، این اولین گزارش از وجودPestalotiopsis theae مرتبط با پوسیدگی میوه موز است.           چکیده طی بازدید ها از میوه فروشی های شهرستان ارومیه در طول تابستان و پاییز سال ۱۳۹۲، نشانه های پوسیدگی به طور معمول روی میوه های موز دیده شد. ابتدا سطح پوست میوه ها قهوه ای رنگ شده و به تدریج قهوه ای شدن به داخل گوشت میوه گسترش می یابد و بعد از مدتی، کل بافت میوه دچار پوسیدگی می شود. در سطح بافت های قهوه ای شده میوه، ریسه های سفید رنگ قارچ به فراوانی رشد نموده و بعد از گذشت یک هفته، روی آنها، نقاط سیاه رنگ که آسروول های قارچ هستند، به فراوانی تشکیل می شوند (شکل A). عمل جداسازی قارچ به دو روش (کشت بافت آلوده و برداشت کنیدیوم های قارچ) انجام گرفت. بر اساس مطالعات ریخت شناختی جدایه های خالص شده، گونه Pestalotiopsis theae با مشخصات زیر تشخیص داده شد. پرگنه قارچ در محیط کشت PDA، در دمای ۲۵ درجه سلسیوس و شرایط نوری/ تاریکی ۱۲/۱۲ ساعته به رنگ سفید است. پرگنه قارچ سریع الرشد بوده و در مدت ۵ روز سطح تشتک پتری به قطر ۸۰ میلی متر را کاملا پر می کند (شکل B). بعد از روز پنجم، به تدریج جوش های سیاه رنگی در سطح پرگنه ظاهر می شوند که اندام های باردهی غیر جنسی (آسروول های) قارچ می باشند. آسروول ها سیاه رنگ بوده، ابتدا به طور پراکنده و سپس به طور متراکم در بخش هایی از پرگنه قارچ تشکیل می شوند که حاوی تجمعی از توده های کنیدیومی لزج در سطح خود هستند (شکل B). کنیدیوم ها دوکی شکل، راست یا نسبتا خمیده، با چهار بند عرضی، همراه با فرورفتگی در محل آنها، به ابعاد         شکل ۱. A) نشانه های پوسیدگی میوه موز توسط قارچ Pestalotiopsis theae؛ B) پرگنه قارچ به همراه آسروول های سیاه رنگ و C       ) کنیدیوم ها Fig. ۱. A) Fruit rot symptoms on banana caused by Pestalotiopsis theae B) Fungal colony with black acervuli and         C) Conidia         -۷ ۵/۵ × ۲۵-۲۰ میکرومتر، که یاخته قاعده ای و انتهایی کنیدیوم بی رنگ و یاخته های میانی قهوه ای تا قهوه ای تیره هستند. اندازه یاخته های میانی ۱۵-۱۱ میکرومتر است. یاخته قاعده ای کنیدیوم دارای یک زائده مرکزی بی رنگ و به طول ۸-۳ میکرومتر و یاخته انتهایی دارای ۴-۲ زائده بی رنگ و به طول ۴۰-۱۵ میکرومتر است. انتهای زوائد به طور مشخصی متورم هستند (شکل C) (چانگ و همکاران ۱۹۹۷؛ سواناراچ و همکاران ۲۰۱۳). آزمون اثبات بیماری زایی قارچ، با مایه زنی جدایه ها روی میوه های سالم موز در شرایط آزمایشگاهی به همراه تیمار شاهد انجام گرفت. برای این منظور، مایه زنی قارچ هم از طریق سوسپانسیون کنیدیومی (با غلظت ۱۰۶ کنیدیوم در هر میلی لیتر) و با ایجاد زخم در بخش پوست میوه و هم توسط کشت فعال میسیلیوم و با ایجاد زخم یا بدون ایجاد زخم در سطح بافت میوه انجام گرفت. اگر چه این گونه قبلا از روی چای در ایران گزارش شده است (Ershad, ۲۰۰۹)، اما بر اساس اطلاعات موجود، این اولین گزارش از وجودPestalotiopsis theae مرتبط با پوسیدگی میوه موز است.                      

کلیدواژه ها:

-