ارتباط ویژگی های ساختاری درختان راش و خصوصیات زیستی خاک با شاخص رقابت در روشنه های تاج پوشش در توده جنگلی راش

مقدمه و هدف :روشنه­ های تاج ­پوشش به اندازه­ های مختلف در اثر اجرای شیوه جنگل­شناسی مختلف مانند تک­ گزینی درختی در توده ­های جنگلی راش در جنگل های هیرکانی به وجود آمده است. آگاهی از اثرات روشنه های تاج پوشش بر ویژگی های درختان و خاک در بوم سازگان جنگل می تواند در برنامه ریزی عملیات جنگل شناسی کمک نماید. درختان راش سایه پسند در این بوم سازگان از اهمیت بوم شناختی و اقتصادی برخوردار بوده و آگاهی از واکنش این گونه درختی باارزش می تواند برای مدیریت جنگل و انتخاب شیوه های جنگلشناسی کارآمد باشد.بنابراین هدف پژوهش حاضر تعیین همبستگی بین ویژگی های ساختاری، مورفولوژیکی ریشه های مویین درختان راش و خصوصیات زیستی خاک(زیتوده میکروبی کربن،فسفر،ازت ) در روشنه های مختلف (۱۵n=) حاصل از شیوه تک گزینی درختی با شاخص رقابت در توده جنگلی راش الندان واقع در استان مازندران-ساری بود. مواد و روش ­ها: در توده جنگلی  راش تعداد ۱۵ روشنه در قالب سه طبقه مساحت کوچک (۱۳۰-۸۰)، متوسط (۱۷۵-۱۳۱) و بزرگ (۳۰۰- ۱۷۶مترمربع) شناسایی و از هر سطح، پنج تکرار انتخاب شدند. در چهار جهت جغرافیایی هر روشنه، درختان راش واقع در اشکوب فوقانی انتخاب و مشخصه های ارتفاع، قطر برابرسینه، قطر، مساحت، حجم تاج، ریشه ­های مویین آن ها و نیز شاخص رقابت اندازه گیری شدند. یافته­ها: ضرایب همبستگی پیرسون نشان داد که بین شاخص رقابت با ارتفاع، قطر برابرسینه، قطر تاج، مساحت تاج و طول تنه صاف همبستگی مثبت معنیدار و نیز با نسبت ارتفاع به قطر برابرسینه درختان راش همبستگی منفی معنیدار جود دارد (p<۰.۰۱ و p<۰.۰۵). بین شاخص رقابت با زیتوده میکروبی نیتروژن همبستگی منفی معنی دار و با نسبت زیتوده میکروبی کربن به زیتوده میکروبی نیتروژن همبستگی مثبت معنی دار مشاهده شد (p<۰.۰۵). با افزایش تراکم، طول ویژه و مساحت ویژه ریشه های مویین، مقدار شاخص رقابت روند افزایشی نشان داد (p<۰.۰۵). بین برخی ویژگی های ساختاری درختان راش با مشخصه های ریشه های مویین در روشنه ها همبستگی معنی دار وجود دارد (p<۰.۰۱ و p<۰.۰۵). ضرایب همبستگی بین مشخصه های ریشه های مویین درختان راش در روشنه ها مبین همبستگی معنیدار بین برخی متغییرها هستند (p<۰.۰۱ و p<۰.۰۵). نتیجه­ گیری: به طورکلی نتایج پژوهش نشان داد که مدیریت جنگل از طریق اجرای شیوه تک گزینی درختی و تشکیل روشنه های تاج­ پوشش  با مساحت­ های مختلف در راشستان مذکور بر ویژگی های ساختاری و ریشه های مویین درختان راش شش سال بعد از ایجاد روشنه ها تاثیر گذاشته است.

کلیدواژه ها:

Beech ، Canopy gap ، Tree structure ، Competition ، راش ، روشنه ، ساختار درخت ، شاخص رقابت