شناسایی الگوهای همدید روزهای آلوده به ذرات معلق به روش واکاوی خوشه ای شهر شیراز

آلودگی در سطح کلان­شهرها به شدت کیفیت زندگی شهروندان را تهدید می­کند. این پدیده در سال­های اخیر به یک معضل اساسی زیست محیطی تبدیل شده است. به منظور مطالعه ویژگی­ الگوهای همدید روزهای آلوده به ذرات معلق در شهر شیراز با استفادهاز رویکردمحیطیبه گردشی، شرایط حاکم بر این الگوها مورد بررسی قرار گرفت. جهت انجام این پژوهش نخست با استفاده از داده های آلاینده ذرات معلق در بازه زمانی ۷ ساله (۲۰۱۱-۲۰۰۵) و شاخص استانداردهای آلایندگی روزهای آلوده (۱۰۰PSI>) استخراج گردید؛ سپس با به کارگیری داده های فشاری سطح زمین و تراز ۵۰۰ و ۸۵۰ هکتوپاسکال، رطوبت سطح خاک و دمای تراز ۱۰۰۰ هکتوپاسکال الگوهای فشار در روزهای آلوده به کمک تحلیل خوشه­ای مورد پردازش قرار گرفت. نتایج بیانگر وجود ۷۰ روز آلوده، که بیشترین تعداد روزهای آلوده به ذرات معلق در سال ۲۰۰۵ با ۲۴ روز رخ داده است، بر اساس تحلیل خوشه­ای با محاسبه­ی فواصل اقلیدسی و پیوند آن به روش وارد در محیط نرم افزار متلب چهار الگو فشاری و برای هرخوشهیکروزبه عنوانروزنمایندهمشخصشد. نتایج تحلیل همدید نشان می­دهد که یک سامانهکم­فشارحرارتی در تراز دریا و یک سامانه چرخندی در تراز ۸۵۰ هکتوپاسکال به همراه استقرار واچرخند قوی بر روی ایران در تراز ۵۰۰ هکتوپاسکال در دوره گرم در روزهای آلوده شکل می گیرد و در مقابل وجود یک سامانه پرفشار در تراز دریا با ریزش هوای سرد به همراهی یک سامانه واچرخندی (پر ارتفاع) در تراز ۸۵۰ با حاکمیت جو فشارورد در تراز پانصد در دوره سرد عوامل اصلی الگوهای همدید روزهای آلوده به ذرات معلق می­باشد.

کلیدواژه ها:

ذرات معلق ، تحلیل خوشه ای ، الگوهای همدید ، شیراز