تاثیر شوری بر وضعیت آب برگ، غلظت پرولین، کل قندهای محلول و فعالیت آنتی اکسیدانی گیاه ارزن پادزهری

مطالعه تغییرات فیزیولوژیک و بیوشیمیایی در شرایط تنش، راهکار مناسبی جهت بررسی جنبه های وراثتی تحمل به تنش فراهم می آورد. در این مطالعه، تغییرات وضعیت آب، تنظیم کننده های اسمزی و فعالیت آنزیم­های آنتی اکسیدان بافت برگ گیاه ارزن پادزهری (Panicum antidotale Retz)تحت تنش شوری در شرایط گلخانه طی پنج هفته متوالی ارزیابی شد. اعمال تیمارهای شوری آب آبیاری (صفر (شاهد)، ۷۰، ۱۴۰، ۲۱۰ و ۲۸۰ میلی مولار NaCl) در مرحله چهار برگی گیاهچه ها آغاز شد. نتایج نشان داد که اختلاف بین بیشترین محتوای نسبی آب برگ در تیمار غیر شور در مقایسه با کمترین مقدار در تیمار ۲۸۰ میلی مولار شوری به ترتیب ۶۷/۸، ۳۱، ۲۵، ۲۸ و ۲۷ درصد در هفته­های اول تا پنجم بود. پتانسیل اسمزی آب برگ در تیمارهای مختلف شوری با گذشت زمان روندی کاهشی نشان داد و از ۷۱۷/۰- مگاپاسکال در هفته اول به ۲۶/۱- مگاپاسکال در هفته پنجم پس از اعمال تنش رسید. مقدار کل کربوهیدرات های محلول برگ نیز با شوری کاهش یافت. در ۲۸ روز پس از اعمال تنش، فعالیت اسکوربات پراکسیداز در تیمار غیر شور ۴۰% بیشتر از تیمار ۲۸۰ میلی مولار بود؛ هر چند بیشترین فعالیت آنزیم اسکوربات پراکسیداز به تیمار ۷۰ میلی مولار شوری تعلق داشت. محتوای نسبی آب برگ (**۶۲/۰=r) و پایداری غشا (**۵۲/۰=r) بیشترین همبستگی مثبت را با تولید ماده خشک گیاه ارزن پادزهری داشتند. هم چنین، افزایش فعالیت مهار رادیکال DPPH (**۶۱/۰-=r) و فنول کل (**۶۹/۰-=r) در تولید ماده خشک و تحمل شرایط شور نقش موثری داشتند. روش رگرسیون گام به گام نشان داد که غلظت کل فنول (۷۲۲/۰- = β) و مقدار پرولین بخش هوایی (۲۶۵/۰- = β) از مولفه های اصلی تحمل به شوری در گیاه ارزن پادزهری محسوب می­شوند.

کلیدواژه ها:

Leaf osmotic potential ، Ascorbate peroxidase ، Cell membrane stability ، DPPH radical scavenging activity ، پتانسیل اسمزی برگ ، آسکوربات پراکسیداز ، پایداری غشای سلول ، فعالیت مهار رادیکال DPPH