اثر تاریخ کاشت و رقم بر تراکم و خسارت مگس مینوز برگ نخود (Becker) Liriomyza congesta در منطقه اشنویه، استان آذربایجان غربی

به منظور بررسی اثر تاریخ کاشت و رقم بر کنترل مگس مینوز برگ نخود، (Becker) Liriomyza congestaدر منطقه اشنویه استان آذربایجان غربی، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی ۱۳۹۸-۱۳۹۷ اجرا گردید. در این تحقیق فاکتور اول، ارقام نخود شامل گریت، جم، بیونیج، ILC۴۸۲ و رقم محلی پیروز و فاکتور دوم سه زمان کشت در تاریخ­های ۲۹ اسفند، ۱۵ و ۳۱ فروردین بودند. نتایج تجزیه واریانس داده­ها نشان داد بین ارقام مختلف و زمان­های مختلف کاشت در مورد تمام صفات مورد بررسی اختلاف معنی­دار وجود داشت (۰۵/۰p<). همچنین در مورد تمام صفات مورد بررسی، به جز میزان بوته­های آلوده، اثر متقابل رقم در زمان کاشت معنی­دار بود (۰۵/۰p<). در بین ارقام مورد بررسی بیشترین تعداد بوته­های آلوده (۸۴/۱±۷۷/۱۷ درصد)، تعداد لارو در بوته (۳۸/۰±۶۶/۴ لارو)، میزان آلودگی برگ (۵۸/۰±۱۱ درصد) و کمترین تعداد دانه در بوته (۵۸/۰±۲۰ دانه) و وزن۱۰۰دانه (۸۸/۰±۶۶/۱۶ گرم) به رقم جم اختصاص داشت. بیشترین تعداد غلاف در بوته (۱۹/۲±۶۶/۱۹ غلاف)، تعداد دانه در بوته (۵۳/۱±۲۶ دانه)، وزن۱۰۰دانه (۳۰/۱±۳۳ گرم)، عملکرد بیولوژیک (۵۷/۱۵۸±۳/۲۵۴۷ کیلوگرم در هکتار) و عملکرد دانه (۷۶/۴۶±۴/۱۳۹۷ کیلوگرم در هکتار) و کمترین میزان بوته­های آلوده (۶۱/۰±۴۰/۷ درصد) در رقمILC۴۸۲ مشاهده گردید. زمان کاشت ۲۹ اسفند به عنوان بهترین زمان کاشت و رقم ILC۴۸۲ به عنوان مقاوم­ترین و پرمحصول­ترین رقم شناسایی شد. بنابراین با تنظیم تاریخ کاشت و استفاده از ارقام مقاوم می­توان به صورت موثری مگس مینوز برگ نخود را کنترل کرد. با توجه به نتایج تحقیق حاضر می­توان اظهار داشت هر چند کاشت در زمان ۲۹ اسفند بیشترین درصد برگ های آلوده را به خود اختصاص داد، اما به دلیل افزایش طول دوره رشد و مکانیسم جبرانی، گیاه توانست علاوه بر تحمل آفت، بیشترین عملکرد و اجزای عملکرد را تولید کند.

کلیدواژه ها:

رقم ، عملکرد دانه ، مقاومت ، مینوز برگ نخود