مدلسازی تغییرات شبانه روزی متغیرهای اصلی هواشناسی مؤثر بر تبخیر تعرق

در این مطالعه، با استفاده از اطلاعات هواشناسی ثبت شده در بازه زمانی ساعتی توسط ایستگاه خودکار مستقر در مزرعه دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید باهنر کرمان طی دو سال 1384 و 1386، تغییرات شبانه روزی متغیرهای دما، رطوبت نسبی، تابش و سرعت باد به عنوان مهمترین عوامل محیطی تأثیر گذار بر تبخیر تعرق مورد بررسی قرار گرفته و مناسبترین مدل ریاضی حاکم بر آن ها پیشنهاد شده است. نتایج نشان داده است که رژیم شبانه روزی تابش، از معادله هارمونیک کسینوسی سری زمانی فوریه تبعیت می نماید. در این حالت میانگین ضریب کارآیی مدل(ME) در کلیه ماه ها 0/996 به دست آمده است. رژیم شبانه روزی دما از دو روند صعودی به شکل سینوسی و نزولی به شکل نمایی تبعیت می نماید، لذا جهت مدلسازی این متغیر از معادلات سینوسی- نمایی بهره گرفته شده است. منحنی رژیم شبانه روزی رطوبت نسبی نیز دارای دو شاخه صعودی و نزولی بوده و مدل حاکم بر آن از دو دسته معادله به شکل نمایی و درجه سوم تبعیت می نماید. شاخص توافق(d) در تمامی ماه ها بسیار به عدد یک نزدیک بوده و مدل همخواهی مناسبی با مقادیر اندازه گیری شده نشان داد. با توجه به تغییرات زیاد سرعت باد طی شبانه روز و قانونمند نبودن تغییرات آن، تغییرات متوسط ساعتی این متغیر در ماه های مختلف محاسبه و مدل خطی گسسته برازش یافته یافتن نقاط مجهول پیشنهاد شد.

کلیدواژه ها:

تبخیرتعرق ، داده های ساعتی ، متغیرهای هواشناسی ، مدلسازی