بررسی اثر مصرف مس بر عملکرد و ترکیب شیمیایی برنج و تعیین حد بحرانی مس در تعدادی از خاک های آهکی استان فارس

در خاک های آهکی ایران، اطلاعات کمی در رابطه با مس قابل استفاده در دسترس است. از آنجا که قابلیت استفاده این عنصر غذایی، معمولا در این خاک هاکم می باشد و با غرقاب شدن خاک تشدید می یابد. لذا ارزیابی اثر کاربرد مس, برای گیاه برنج بسیار مهم وضروری است. در این تحقیق, تعداد ۱۹ نمونه خاک از عمق ۰ تا ۳۰ سانتیمتری نقاط مختلف استان فارس با دامنه وسیعی از خصوصیات فیزیکی و شیمیایی برگزیده شد. برای تعیین مس قابل استفاده از عصاره گیر دی تی پی ا (DTPA-TEA) استفاده شد. به علاوه، اثرات دو سطح مس (۰ و ۵/۲ میلی گرم درکیلوگرم خاک به صورت سولفات مس) بر رشد، غلظت و جذب مس در دو مرحله رشد رویشی و زایشی برنج در یک طرح کامل تصادفی و با سه تکرار مورد مطالعه قرار گرفت. وزن هزار دانه، شاخص برداشت و عملکرد بیولوژیک نیز تعیین گردید. میانگین وزن خشک شاخسار، عملکرد دانه و کاه وکلش، غلظت و جذب مس و همچنین وزن هزار دانه، شاخص برداشت و عملکرد بیولوژیک به طور معنی داری در خاک های تیمار شده با مس بیش از خاک های شاهد بودند. کاربرد مس, منجر به کاهش غلظت آهن, منگنز و روی در گیاه گردید. به علاوه، با استفاده از روش تصویری کیت و نلسون، حد بحرانی مس درخاک با عصاره گیر دی تی پی ا ۱ میکرو گرم در گرم خاک و به روش میچرلیخ- بری، برای دستیابی به ۸۵،۸۰ و۹۰ درصد عملکرد نسبی دانه برنج به ترتیب ۴۰/۱، ۶۵/۱ و ۲ میکروگرم درگرم خاک تعیین گردید. و حد بحرانی مس در گیاه ۹۳/۵ میکرو گرم در گرم ماده خشک گیاهی بدست آمد.

کلیدواژه ها:

برنج ، مس ، حد بحرانی و خاکهای آهکی