بررسی تنوع ذخایر توارثی گندم دوروم برای برخی از خصوصیات زراعی و مرفولوژیکی

به منظور بررسی تنوع ژنتیکی گندم های دوروم مربوط به کشورهای مکزیک، ایتالیا و ترکیه، تعداد ۱۰۸ ژنوتیپ در سال زراعی ۷۷- ۱۳۷۶ در کرج در قالب طرح مشاهده ای ساده با شش بلوک کشت و مورد ارزیابی قرار گرفتند. صفات مورد مطالعه عبارت بودند از: میانگین عملکرد سنبله، طول ریشک، تعداد دانه در سنبله، طول پدانکل، طول سنبله، تعداد سنبلچه در سنبله و وزن هزار دانه. نتایج این پژوهش نشان داد که ژنوتیپ های کشورهای مورد مطالعه از نظر اکثر صفات، اختلاف معنی داری با یکدیگر دارند. همبستگی میان عملکرد سنبله با تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه و تعداد سنبلچه در سنبله مثبت و معنی دار بود. رگرسیون چند متغیره خطی نشان داد که صفات وزن هزار دانه، تعداد دانه در سنبله و تعداد سنبلچه در سنبله تقریبا ۹۴ درصد از تغییرات میانگین عملکرد سنبله را در این نمونه ها توجیه می نماید. نتایج تجزیه علیت نشان داد که اثر مستقیم تعداد دانه در سنبله و وزن هزار دانه بر میانگین عملکرد سنبله مثبت و بالا می باشد ولی تعداد سنبلچه فقط اثر غیر مستقیم مثبت و بالایی از طریق تعداد دانه در سنبله بر میانگین عملکرد سنبله دارد. نتایج این بررسی حاکی از آن است که خصوصیاتی مانند تعداد دانه در سنبله و وزن هزار دانه را می توان به عنوان شاخص هایی برای انتخاب در جهت بهبود عملکرد سنبله در گندم دوروم توصیه نمود.

کلیدواژه ها:

Durum wheat ، Genetic variation ، گندم دوروم ، تنوع ژنتیکی.