بررسی ریخت شناسی دانه گرده گونه های Medicago درایران

کشور ایران با داشتن ۲۳ گونه از جنس Medicago یکی از مراکز اصلی پیدایش و تنوع گونه های این جنس محسوب می شود. در میان گونه های این جنس تشابه فراوانی از نظر بخش زایشی و صفات مربوط به نیام به چشم می خورد که شناسایی تاکسونومیک آن ها را با مشکل مواجه ساخته است. در تحقیق حاضر، ویژگی های دانه گرده گونه های Medicago در ایران به منظور مطالعه روابط گونه ها با یکدیگر و استفاده از این صفات در مطالعات سیستماتیک جنس به کمک میکروسکوپ الکترونی SEM بررسی و تجزیه و تحلیل شده است. نتایج نشان داد که دانه گرده عمدتا از نوع سه شیار روزن و به ندرت ۴ تا ۶ شیاری است. از منظر استوایی شکل دانه گرده بیضوی تا مستطیلی و یا کروی و از منظر قطبی به اشکال مثلثی نوک کند تا مثلثی سربریده و یا چهار گوش است. تزئینات سطح اگزین در اکثر گونه های این جنس از نوع مشبک ( به اشکال سوراخ دار، حفره دار، مشبک نامنظم و اسکوربیولات) و زگیل دار است. گونه M. rigiduloides با داشتن دانه گرده ۴ تا ۶ شیاری از گونه مشابه M. rigidula که سه شیار روزن دارد با این روش قابل تشخیص خواهد بود وگونه M. tornata نیز بادانه گرده کروی و تزئینات زگیل دار از گونه مشابه M. polymorpha که دانه گرده مستطیلی با تزئینات مشبک دارد به راحتی قابل تفکیک و شناسایی است و بدین ترتیب گونه های M. rigiduloides و M. tornata برای اولین بار از ایران گزارش می گردند.

کلیدواژه ها:

Pollen grain ، Medicago ، M. tornata ، M. rigiduloides ، Iran ، دانه گرده ، یونجه ، Medicago ، M .tornata ، M. rigiduloides ، ایران