گونه شناسی حریم و تجرییات جهانی برنامه ریزی و مدیریت آن

تعریف و تعیین حریم برای شهرهاء ابزار رسمی و قانونی سیاست گذاری و برنامه ریزی برای هدایت و کنترل توسعه و نظارت بر ساخت وسازها در پیرامون شهر است. مقاله حاضر در دو بخش اصلی سازمان یافته است. بخش اول با گونه شناسی مفاهیم مختلف فضایی که در زمینه قلمروهای پیرامونی شهرها ساخته و پرداخته شده اند تلاش می کند تا مفههوم حریم را مبتنی بر آن گونه شناسی مورد بازشناسی قرار دهد. بررسی ها نشان داد که کلیه مفاهیم مورد بررسی از لحاظ ماهیت در دو دسته قرار می گیرند: مفاهیم فضایی _ جغرافیایی و مفاهیم برنامه ریزی. حریم یک مفهوم برنامه ریزی با کار کردها و ماهیت برنامه ریزانه خاص خود است نه یک مفهوم فضایی_جغرافیایی صرف، در بخش دوم مقاله بعد از گونه شناسی مفاهیم قلمروبی مختلف در این زمینه و تطبیق مفهوم ایرانی حریم با مفاهیم رایج جهانی تلاش دارد تا خلاصه ای از شیوه های مدیربت این نوع نواحی برنامه ریزی پیرآمون چهار کلانشهر تورنتوی بزرگ، ایل دو فرانس, منطقه کلانشهری لندن و دالاس را تعریف و درس های منتج از آنها را فهرست نماید. یافته های بررسی تجربیات سایر کشورها حاکی از این است که تضمین کارکرد مناسب برای حریم های شهری چه در قالب کمربندهای سبز و چه در قالب نواحی کنترل ساخت وساز (دو گونه غالب حریم در دیگر کشورها) مستلزم فراهم نمودن پشتیبانی قانونی و نهادی؛ گسترش روش های نوآورانه و داوطلبانه و غیررسمی در مدیریت حریم؛ آموزش و پژوهش و اطلاع رسانی در زمینه اهمیت و کارکرد حریم ها و شکل گیری سطح قابل اعتمادی از اراده ملی, منطقه ای و محلی برای حفاظت و ارتقای حریم است.

کلیدواژه ها:

حریم ، کمربند سبز ، هاله شهری ، محدوده اعمال قدرت فرامرزی ، گونه شناسی