بررسی آزمایشگاهی تاثیر ایجاد پرش مستغرق در کاهش آبشستگی پایین دست حوضچه آرامش (مطالعه موردی بند سنگی ملاتی زیارت)

بندهای سنگی- ملاتی به منظور کاهش شیب آبراهه، کاهش سرعت جریان و مهار فرسایش ساخته می شوند. برای کاهش فرسایش در پایین دست این سازه ها، حوضچه های آرامش احداث می شوند. با وجود حوضچه های آرامش، معمولا آشفتگی های حاصل از پرش هیدرولیکی به پایین دست این سازه ها منتقل شده و موجب فرسایش بستر رودخانه می گردد. انجام عملیاتی است که موجب مستغرق شدن پرش هیدرولیکی در درون حوضچه آرامش گردد از راهکارهای موثر کاهش روند آبشستگی است. هدف از تحقیق حاضر، بررسی تاثیر پرش هیدرولیکی مستغرق در پایاب حوضچه آرامش بندهای سنگی-ملاتی در کاهش آبشستگی پایین دست می باشد. برای بررسی این موضوع، مدل فیزیکی بند سنگی-ملاتی زیارت واقع در استان گلستان با مقیاس ۱:۲۰ ساخته شد. سپس برای کنترل آبشستگی پایاب حوضچه آرامش، دو روش افزایش ارتفاع پایاب و افزایش ارتفاع انتهای حوضچه آرامش به همراه افزایش زبری بستر مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که در صورتی که ارتفاع پایاب به اندازه ۵/۱ برابر عمق پایاب بالا آورده شود، آبشستگی به صفر می رسد. همچنین زمانی که انتهای حوضچه آرامش به ارتفاع ۵/۲ برابر عمق آب در حوضچه آرامش بالا آورده شده و به اندازه طول حوضچه آرامش در پایاب ادامه یابد و با مصالح زبر پوشیده شود آبشستگی در پایاب حوضچه آرامش به صفر می رساند.واژه های کلیدی: آب شستگی، استغراق حوضچه آرامش ، بندسنگی ملاتی، حوضچه آرامش

کلیدواژه ها:

آب شستگی ، استغراق حوضچه آرامش ، بندسنگی ملاتی ، حوضچه آرامش