تنوع زیست محیطی و رشد اقتصادی: تحلیل مقطعی کشوری(با تاکید بر کشورهای در حال توسعه)

در این مطالعه رابطه میان تنوع زیست محیطی و رشد اقتصادی با استفاده از شاخص های تنوع گونه ها و درآمد سرانه به عنوان نماینده تنوع زیست محیطی و رشد اقتصادی بررسی شد. همچنین آثار ارزش افزوده بخش کشاورزی به صورت درصدی از تولید ناخالص داخلی، شاخص آزادی تجارت، نرخ مبادله، جمعیت، درصد اراضی تخصیص یافته به بخش کشاورزی، اراضی محافظت شده و متغیر اقلیم بر تنوع زیست محیطی مطالعه شد. داده های مقطع عرضی متغیرهای فوق برای ۱۲۱ کشور در سال ۲۰۰۲ از سایت بانک جهانی و فائو به دست آمد. نتایج نشان داد که متغیرهای اقتصادی نظیر رشد اقتصادی، ارزش افزوده بخش کشاورزی، شاخص آزادی تجارت و نرخ مبادله دارای اثر منفی معنی دار بر تنوع زیست محیطی هستند. علامت مورد انتظار جمعیت به دست نیامد اما اراضی محافظت شده، اثر مثبت و معنی داری بر تنوع زیست محیطی دارد. درنهایت این که منحنی زیست محیطی کوزنتس (EKC) برای کشورهای توسعه یافته مشاهده شد، اما برای کشورهای در حال توسعه مشاهده نشد. از آنجا که EKC ناظر بر این مفهوم است که آثار منفی محیط زیستی در رابطه با رشد اقتصادی به یک سطح حداکثر می رسد و پس از آن شروع به کاهش می کند، بنابراین وجود چنین رابطه ای برای کشورهای توسعه یافته، این دیدگاه را حمایت می کند که کشورهای مذکور با رشد اقتصادی، محیط زیست بهتر و پاک تری را تجربه خواهند کرد. اما به دلیل فقدان EKC در کشورهای در حال توسعه، به منظور بهبود تنوع زیستی، می باید سیاست های محیط زیستی به کار گرفته شود و به ایجاد و توسعه نهادها و سیاست های کلان مناسب که امکان لحاظ کردن ارزش های محیط زیستی را در فرایند تصمیم سازی ممکن می سازد، نیاز است.

کلیدواژه ها:

تنوع زیست محیطی ، تنوع گونه ها ، رشد اقتصادی ، منحنی زیست محیطی کوزنتس