ارزیابی شوری آب زیرزمینی و تبیین منشا یونها درآبخوان ساحلی دشت ملکان با استفاده از نسبتهای یونی

تعیین منشا املاح موجود در آب، در مواردی که احتمالا دو یا چند عامل همزمان در افزایش املاح تاثیرگذار هستند، می تواند در مدیریت و اتخاذ تدابیر لازم جهت حفاظت و بهره برداری از منابع آب موثر باشد. در این پژوهش، ترکیب شیمیایی آب، فرایندهای حاکم بر ژئوشیمی آن و منابع شوری آبخوان ساحلی دشت ملکان مورد ارزیابی قرار گرفته است. در راستای تفکیک خصوصیات هیدروژئوشیمیایی آبخوان، ۴۱ نمونه، از منابع آب زیرزمینی تهیه و مورد آنالیز شیمیایی قرار گرفته است. نسبت های معرف و شاخص های اشباع محاسبه شده، همراه با نمودارهای ژئوشیمیایی ضمن تایید فعال بودن واکنش های تبخیر و تبلور و واکنش آب/سنگ در آبخوان، نشاندهنده تاثیر انحلال رسوبات تبخیری، فرایندهای تبادل یونی و تاثیر فعالیت های انسانی بر کیفیت آب زیرزمینی دشت ملکان است. دیاگرام ترکیبی نسبت های یونی (Li+/Cl-) در مقابل (Br-/Cl-) معیاری مناسب جهت تفکیک منشا شوری تشخیص داده شده و بر روی این دیاگرام نمونه های دشت ملکان در دو گروه مربوط به پلایاهای تبخیری و آب زیرزمینی قرار می گیرند. بر اساس نتایج حاصل عواملی از جمله تبادل یونی، نفوذ آب شور از شورابه های تبخیری، پلایاهای امروزی، شسته شدن املاح از لایه های رسی_نمکی و تبخیر از منابع آب زیرزمینی انتهای دشت می تواند از دلایل شوری این آبخوان باشند.

کلیدواژه ها:

Coastal aquifer ، Compound Diagrams ، Evaporation ، Ionic Ratios ، salinity