تاثیر کاربری اراضی و زمین شناسی بر کیفیت آب های زیرزمینی با استفاده از تکنیک-های آماری چند متغیره و زمین آمار: مطالعه موردی: بخشی از حوضه آبریز حبله-رود

در این تحقیق تاثیر وضعیت زمین شناسی و کاربری اراضی به عنوان مهمترین عوامل کنترل کننده کیفیت آب زیرزمینی در حوزه آبخیز حبله رود مورد ارزیابی قرار گرفته است. جهت انجام این تحقیق، ۱۳۲ منبع آبی شامل چاه، چشمه و قنات مورد استفاده قرار گرفت. به منظور تعیین مهمترین پارامترهای کیفی آب از تحلیل عاملی، جهت بررسی روابط بین پارامترها از همبستگی بین داده ها، جهت مقایسه میانگین ها از آزمون دانکن و برای پهنه بندی کیفیت آب از روش های زمین آمار در نرم افزار ArcGIS استفاده شد. نتایج نشان داد که پارامتر های TH, Ca, Na, TDS, EC, Cl و SO۴ در کاربری های مختلف و پارامتر های TH, TDS, EC, Cl و SO۴ در سازند های مختلف اختلاف معنی دار دارند. همچنین پارامتر ECدر سطح ۵ درصد بیشترین همبستگی را با TDS نشان داد. تحلیل عاملی بر اساس مشخصه های کیفیت آب نشان داد که ۱۶/۸۸ درصد تغییرات کیفیت آب در بین کاربری ها با یک عامل (پارامتر TDS با بار وزنی ۹۹/۰) و ۵۹/۹۱ درصد تغییرات کیفیت آب در بین سازندها با دو عامل (عامل اول با بار وزنی (۹۵/۰) مربوط به پارامتر TDS و برای عامل دوم، با بار وزنی (۹۵/۰) مربوط به پارامتر EC) کنترل می شود. واریوگرام داده ها نشان داد که همبستگی بالای مکانی بین متغیرها وجود دارد. پهنه بندی آب شرب با استفاده از دیاگرام شولر کیفیت آب زیرزمینی را در ۵ دسته خوب، قابل قبول، نامناسب، بد و موقتا قابل شرب نشان داد. همچنین پهنه بندی آب کشاورزی با استفاده از دیاگرام ویلکوکس کیفیت آب را در ۳ دسته آب های خوب، متوسط و نامناسب طبقه بندی کرد.

کلیدواژه ها:

کیفیت آب ، زمین شناسی ، تحلیل عاملی ، کاربری اراضی ، حوضه آبریز حبله رود