شناسایی شاخص های موثر بر تولید و مصرف نانوسلولز در ایران با استفاده از روش دلفی

سابقه و هدف: نانوسلولزها با توجه به پتانسیل بالقوه در رشد اقتصادی مورد توجه برخی کشورها قرار گرفته است. بطورکلی با دو روش بالا به پایین (نانوسلولزگیاهی) و پایین به بالا (نانوسلولز باکتری) تولید می شوند. این ماده ی ارزشمند کاربرد فراوانی در فناوری صنایع مختلف دارد. صنعت نانوسلولز در ایران با توجه به اینکه در مرحله ی تحقیق و توسعه قرار دارد هنوز بازار و صنعت آن بخوبی شکل نگرفته و بررسی عوامل موثر بر بازار عرضه و تقاضای آن اهمیت داشته و از اهداف این پژوهش است.مواد و روش ها: نانوسلولز با چالش هایی در بخش تولید و مصرف مواجه است که با استفاده از روش دلفی معیارها و زیرمعیارهای بسیار مهم موثر در تولید و مصرف آن شناسایی گردید و ۱۰ پرسشنامه براساس روش دلفی با طیف لیکرت طراحی که این نوع پرسشنامه دارای معیارها و زیرمعیارهایی بوده و هریک از گزینه ها دارای۶ معیار امتیازدهی خیلی کم، کم، متوسط، زیاد و خیلی زیاد می باشد و به خبرگانی از جمله اساتید متخصص دانشگاهی و شرکت های تولیدی و فناوری خصوصی و دانش بنیان در سه مرحله (یا سه راند) ارائه و تکمیل شد تا وضعیت تولید و مصرف نانوسلولز و عوامل موثر بر آن ها با استفاده از روش دلفی بررسی و تحلیل گردد.یافته ها: نتایج حاصله در معیار " مواد اولیه و محصول" از بین ۱۱ زیرمعیار مهم در راند اول ۲ زیرمعیار (توسعه رویکرد - دسترسی به مواد اولیه داخل و خارج استان) که میانگین آنها کمتر از ۳ بودند حذف گردیدند و در راند دوم و سوم ۹ زیرمعیار باقی ماند. در معیار " اقتصادی و بازاریابی و فروش" از بین ۱۳ زیرمعیار مهم در راند اول ۴ زیرمعیار (رضایت مشتری - سیستم فروش - فرصت های صادراتی - هزینه حمل ونقل) با میانگین کمتر از ۳ حذف گردید و در راند دوم و سوم ۹ زیرمعیار باقی ماند. در معیار "رقابتی و زیرساختی" از بین ۹ زیرمعیار مهم در راند اول ۲ زیرمعیار( قدرت خرید عرضه کنندگان نانوسلولز - قدرت تخفیف عرضه کنندگان نانوسلولز) با میانگین کمتر از ۳ حذف و در راند دوم و سوم ۷ زیرمعیار باقی مانده و نیز در معیار " فنی انسانی" از بین ۱۰ زیرمعیار مهم در راند اول ۳ زیرمعیار (وجود مراکز آموزشی، دانشگاهی و فنی حرفه ای - تسهیلات زندگی و رفاهی نیروی انسانی - مدیریت منابع انسانی) با میانگین کمتر از ۳ حذف و در راند دوم و سوم ۷ زیرمعیار باقی ماندند. پایایی آلفای کرونباخ راند اول ۸۲۵/۰ و راند دوم ۸۱۵/۰ و راند سوم ۸۴۵/۰ بوده است.نتیجه گیری: شاخص های موثر بر تولید و مصرف نانوسلولز در سه مرحله پرسشنامه پرشده توسط خبرگان طی تجزیه و تحلیل معنادار بوده و همچنین در این پژوهش ضریب هماهنگی کندال در راند دوم و سوم ۵۷/۰ می باشد و حاکی از موثر بودن این عوامل بر تولید و مصرف نانوسلولز در ایران می باشد و در فرایند تولید و بازاریابی و عرضه فراورده های نانوسلولزی این عوامل مهم و موثر بایستی مدنظر قرار گیرند.

کلیدواژه ها:

نانوسلولز ، تولید و مصرف ، روش دلفی