تاریخچه نوین اخلاق در مطالعات علوم سلامت، بخش اول: کد نورمبرگ

سخن سردبیر Editorial مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان دوره ۲۱، تیر ۱۴۰۱، ۳۷۶-۳۷۵ تاریخچه نوین اخلاق در مطالعات علوم سلامت، بخش اول: کد نورمبرگ The Modern History of Ethics in Health Research, First Part: the Nuremberg Code محسن رضائیان[۱] Mohsen Rezaeian اگر چه پرداختن به اصول اخلاقی در مطالعات سلامت از دیرباز مود توجه دانشمندان بوده است، با این وجود، جهان در پایان جنگ جهانی دوم، شاهد تولد توجهی تازه به اخلاق در مطالعات علوم سلامت گردید. علت این امر هم آن بود که پزشکان نازی (Nazi physicians) در طول این جنگ خانمان سوز، انجام پژوهش های غیر اخلاقی بر روی اسرای جنگی را مجاز دانسته و به انجام آن مبادرت  ورزیده بودند [۲-۱]. از این رو، در یک سلسله از سخنان سردبیری به هم پیوسته، راقم این سطور سعی خواهد نمود که به اختصار، این تاریخچه نوین را در اختیار خوانندگان فرهیخته مجله قرار دهد. پس از خاتمه جنگ جهانی دوم و بعد از اینکه بیش از بیست جنایت کار جنگی در دادگاه نورمبرگ (Nuremberg) محاکمه شدند، کد نورمبرگ (Nuremberg Code) در سال ۱۹۴۷ میلادی، به تصویب رسید. اصل اساسی در این کد اخلاقی آن بود که برای هر گونه مطالعات بالینی، جلب رضایت آگاهانه و داوطلبانه شرکت کنندگان درمطالعه، ضروری است. از این رو، تصویب کدنورمبرگ، سرآغازی مهم در تاریخچه مدرن اخلاق در مطالعات علوم سلامت به حساب می آید که همچنان پس از گذشت سال ها، ارزش و اعتبار خود را حفظ کرده است [۳]. با همه اهمیت کدنورمبرگ، پس از گذشت مدت زمان نسبتا کوتاهی از تصویب آن، دانشمندان دریافتند که برای رفع برخی از ایرادهای آن، باید تدابیر بیش تری اندیشید. برای مثال، در این کد مشخص نشده بود که چطور می توان از افرادی که دچار مشکلات شناختی (Cognitive impairment) نظیر بیماری دمانس ( Dementia) هستند؛ رضایت آگاهانه و داوطبانه اخذ نمود؟ هم چنین، در کد نورمبرگ، هیچ اشاره ای به بررسی طرح مطالعه توسط یک کمیته اخلاق نشده بود تا همه جوانب اخلاقی مطالعه مورد نظر قبل از اجرا را، به طور مستقل مورد بررسی قرار دهد [۱]. از این رو، برای رفع مشکلات مربوط به کدنورمبرگ و در سال ۱۹۶۴ میلادی، بیانیه هلسینکی (Declaration of Helsinki) توسط انجمن جهانی پزشکی (World Medical Association) مورد تصویب قرار گرفت [۴]. تشریح بیانیه هلسینکی، موضوع سخن سردبیری شماره آینده مجله خواهد بود. References [۱] Nichol AA, Mwaka ES, Luyckx VA. Ethics in Research: Relevance for Nephrology. Semin Nephrol ۲۰۲۱; ۴۱(۳): ۲۷۲-۸۱. [۲] Spellecy R, Busse K. The History of Human Subjects Research and Rationale for Institutional Review Board Oversight. Nutr Clin Pract ۲۰۲۱; ۳۶(۳): ۵۶۰-۷. [۳] Shuster E. Fifty years later: the significance of the Nuremberg Code. N Engl J Med ۱۹۹۷; ۳۳۷: ۱۴۳۶-۴۰. [۴] World Medical Association. World Medical Association Declaration of Helsinki: ethical principles for medical research involving human subjects. JAMA ۲۰۱۳; ۳۱۰: ۲۱۹۱-۴.   [۱]- استاد گروه آموزشی اپیدمیولوژی و آمار زیستی، دانشکده پزشکی، مرکز تحقیقات محیط کار، دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان، رفسنجان، ایران   تلفن: [phone]، دورنگار: ۳۱۳۱۵۱۲۳-۰۳۴، پست الکترونیکی: moeygmr۲@yahoo.co.uk، ارکید:  ۰۰۰۰-۰۰۰۳-۳۰۷۰-۰۱۶۶

کلیدواژه ها:

Ethics ، Health Research ، اخلاق ، مطالعات علوم سلامت