نقش زن و مضامین آن در پارچه نگاره های صفوی

درخشش هنر پارچه بافی در عهد صفویه با نقش مایه های حیوانی و انسانی بخصوص زنان، متاثر از جلوه های روایی و تصویر گرایانه نگارگری ایرانی با حاکمیت نقش انسان در این دوره به اوج کمال خود رسید ، طوری که تمایز لباس های ابریشمی مخمل و منسوجات صفوی از منسوجات عثمانی از افزودن همین نقش مایه های حیوانی ، انسانی و به ویژه زنان حاصل شده است . هدف این پژوهش آشنایی از جایگاه و منزلت فرهنگی و اجتماعی زن از طریق باز شناسی نمود آن در آثار هنری است. این پژوهش تلاش می کند، به این پرسش پاسخ دهد که با توجه به محدودیت های مذهبی و فرهنگی در دوره صفوی، نقش زنان بر روی پارچه نگاره ها چگونه امکان حضور یافته است ؟ روش تحقیق در این پژوهش با شیوه توصیفی- تاریخی به روش کتابخانه ای اسنادی، ضمن جمع آوری و مطالعه نمونه پارچه نگاره های صفوی، منسوجات منقش به تصاویر زنان را مورد مطالعه و بررسی قرار داده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که با وجود دوگانگی و تضاد در توصیف زنان مذکور در سفرنامه ها و متون ، نقش زنان مجسم در منسوجات دوره صفوی، حضور آنان را در حوزه های مختلف زندگی شخصی و اجتماعی بنمایش می گذارد . زنان در پارچه نگاره ها اغلب در موضوعاتی لطیف و با احساس همچون موسیقی ، آبیاری و گل آرایی ، نوازندگی و در داستان های عاشقانه با نقش معشوق و نیز در مجالس بزم و اغلب بی حضور مردان و در حالاتی موقر و با منزلت مصور شده است.

کلیدواژه ها:

نقش زن ، دوران صفوی ، پارچه نگاره ها ، منسوجات ، مضامین