نقش هنر و معماری آرامستان در تبلیغ فرهنگ و آئین اسلام

فضای معماری یکی از مهم ترین عوامل محیطی است که در رفتار انسان تاثیرگذار می باشد. بر این اساس، عناصر تشکیل دهنده معماری معناهایی را ایجاد می کند که برای استفادهکنندگان از فضا قابل درک است . در هر زمان بهرهبردن از هنرمعماری به عنوان بستری برای انتقال پیامهای فرهنگی و مذهبی مطرح بوده است . در طول تاریخ ، تبلیغ و اطلاعرسانی بواسطه هنر معماری از طریق مکانها و فضاها سهمی ارزشمند در انتقال فرهنگ و کیفیت فضای شهری داشته است . اثر معماری می تواند تبلیغ کننده فرهنگ و آیین به صورت پنهان یا آشکار باشد. در این راستا یکی از عوامل هویت بخشی به جامعه و فضای کالبدی شهر در معماری اسلامی آرامستانها است . آرامستانهای تاریخی مجموعه ای از انواع هنرها را در خود جای داده است و می توان فرهنگ ، اعتقادات و باورهای مردم جامعه را درباره مفاهیمی چون دین ، فرهنگ ، آئین ، آداب و رسوم زندگی ، مرگ و ... را از این مکانها به دست آورد. هدف پژوهش حاضر، بیان نقش هنر و معماری آرامستان در تبلیغ فرهنگ و آئین اسلام است . این پژوهش از نو ع توصیفی پیمایشی و کاربردی است . جامعه آماری این تحقیق را اساتید معماری دانشگاهها، مدیران و کارشناسان سازمان میراث فرهنگی و سازمان تبلیغات اسلامی و مجموعه فرهنگی مذهبی تخت فولاد و متخصین حوزه علمیه شهر اصفهان تشکیل داده و تعداد ۶۷ نفر به روش در دسترس انتخاب شدهاند. برای سنجش اطلاعات از پرسشنامه ۱۸ گویه ای با طیف پنج گزینه ای لیکرت استفاده شد و به منظور تحلیل دادهها، از روش حداقل مربعات جزئی و نرم افزار Smart PLS-۳ استفاده شد. نتایج نشان داد استفاده از هنر و معماری اسلامی و ارائه الگوها و راهکارهایی عملی و معمارانه در راستای ارتقای کیفیت مکانهای مذهبی چون آرامستان تخت فولاد باعث حضورپذیری بهتر افراد و بازشناسی سیره و زنده نگهداشتن یاد علما و شهدا می شود و تایید می کند آرامستانها به عنوان عنصری مهم در معماری اسلامی ، نقش موثری در راستای تبلیغ فرهنگ و آئین اسلامی دارد.

کلیدواژه ها:

آرامستان ، تبلیغ ، فرهنگ ، معماری اسلامی ، تخت فولاد.