ارزیابی نسبت های مختلف کشت مخلوط سورگوم-کوشیا در شرایط متفاوت شوری

به منظور ارزیابی عملکرد علوفه در کشت مخلوط سورگوم (Sorghum bicolor)-کوشیا (Bassia indica)، آزمایش مزرعه ای به صورت کرت های خردشده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیمارها شامل تنش شوری در سه سطح ۲، ۷ و ۱۴ دسی زیمنس بر متر در کرت های اصلی و سامانه کشت در پنج سطح (سورگوم خالص، ۳/۲ سورگوم، ۳/۱ سورگوم، ۲/۱ سورگوم و کوشیا خالص) در کرت های فرعی بود. نتایج نشان داد که تنش شوری اگرچه رشد و عملکرد علوفه هر دو گیاه را کاهش داد، ولی کوشیا کاهش عملکرد کمتری نشان داد، به طوری که تاثیر شوری ۷ دسی زیمنس بر متر بر ارتفاع و علوفه خشک کوشیا معنی داری نبود. همچنین، شوری ۱۴ دسی زیمنس بر متر موجب کاهش ارتفاع، علوفه خشک و تر به ترتیب به میزان ۱/۵۲، ۹/۴۴ و ۴/۶۲ درصد در سورگوم و ۵/۱۵، ۷/۳۸ و ۳/۲۳ درصد در کوشیا شد. شاخص عملکرد نسبی سورگوم در این سطح شوری به میزان ۹ درصد کاهش یافت، ولی بر عملکرد نسبی کوشیا تاثیری نداشت. کوشیا در همه سطوح شوری، پاسخ کمتری به کشت مخلوط نشان داد، به طوری که در همه تیمارها و همه صفات تفاوت معنی داری بین کشت مخلوط ۳/۱ و ۲/۱ سورگوم با کشت خالص مشاهده نشد. ازاین منظر، سامانه های کشت مخلوط ۳/۱ سورگوم در همه سطوح شوری و ۲/۱ سورگوم در شوری ۱۴ دسی زیمنس بر متر دارای عملکرد نسبی بالای یک بود. سورگوم تاثیرپذیری نسبت به رقابت داشت، به طوری که وزن تر و خشک سورگوم تنها در کشت مخلوط ۳/۱ سورگوم نسبت به کشت خالص کمتر نبود. کشت مخلوط ۳/۲ سورگوم به ویژه در شوری بالا، بشدت عامل بازدارنده ای برای سورگوم بود. عملکرد نسبی سورگوم تنها در کشت مخلوط ۳/۲ سورگوم در شوری متوسط بالای یک بود. بر اساس نتایج بدست آمده مشخص گردید که کشت مخلوط بهینه برای هر گیاه درحالیکه تاثیر منفی معنی داری بر عملکرد علوفه نداشت، توانست باعث کاهش اثر منفی تنش شوری گردد. در شرایط شور امکان هر کشت مخلوطی وجود ندارد و رسیدن به یک نتیجه کلی برای تصمیم گیری در مورد کشت مخلوط در شرایط شور نیازمند تحقیقات بیشتری است.

کلیدواژه ها:

شورزی ، علوفه ، گیاهان مرتعی