بررسی عملکرد بذر و محصول علوفه در ارقام و ژنوتیپ های Agropyron cristatum در منطقه معتدل سرد شمال لرستان در شرایط دیم و فاریاب

به منظور بررسی عملکرد دانه و محصول علوفه در ژنوتیپ­های علف گندمی تاجدار ((Agropyron cristatum، ۱۸ ژنوتیپدر دو آزمایش آبی و دیم در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال ۱۳۸۲ در ایستگاه تحقیقات بروجرد برای صفات تاریخ ظهور سنبله، تاریخ گرده افشانی، تاریخ شیری شدن، تاریخ رسیدن بذر، تراکم ساقه، طول سنبله، طول پدانکل، وزن هزار دانه، عملکرد بذر، شاخص برداشت، تعداد بذر در سنبله، وزن بذر در سنبله، عملکرد علوفه و ارتفاع بوته مورد ارزیابی قرار گرفتند. پس از بررسی وضعیت نرمال بودن توزیع داده­ها، تجزیه واریانس مرکب روی داده­های دو آزمایش آبی و دیم انجام شد. نتایج نشان داد که اثر ژنوتیپ بجز تاریخ رسیدن بذر و وزن هزاردانه برای کلیه صفات معنی دار بود. اثر متقابل ژنوتیپ×محیط بجز برای تاریخ شیری شدن و تاریخ رسیدن بذر، تراکم ساقه، طول سنبله و شاخص برداشت برای سایر صفات معنی دار بود. مقایسه میانگین ژنوتیپ ها برای صفات مورد مطالعه به روش دانکن انجام شد. نتایج نشان داد که ژنوتیب های S۲۰۸ و P۷۱۷۲۷ با تولید ۲۵۶ و ۲۶۹ کیلوگرم بذر در هکتار و ژنوتیپ های S۶۱۹ و M۶۱۹ با تولید۱۷۳۰ و ۱۷۰۳ کیلوگرم علوفه خشک در هکتار دارای عملکرد بیشتری بودند. برای عملکرد همزمان هر دو صفت دانه و علوفه ژنوتیپ های S۶۱۹، S۲۰۸، M۲۰۸، P۱۴۰۵۶ وP۴۴۰۵۶ با عملکردهای ۲۳۰ تا ۲۶۰ کیلوگرم بذر و۱۴۸۰ تا ۱۷۳۰ کیلوگرم علوفه خشک در هکتار برای هر دو محیط آبی و دیم توصیه شدند. ضرایب همبستگی بین عملکرد علوفه خشک با صفات تاریخ سنبله­دهی، تاریخ گرده­افشانی، تاریخ شیری شدن و رسیدن بذر و شاخص برداشت، منفی و معنی­دار و با صفت ارتفاع بوته، مثبت و معنی­دار بود که نشان دهنده ی قابلیت سازگاری ارقام زودرس و پرمحصول می باشد. رابطه بین عملکرد بذر با صفات شاخص برداشت، تعداد بذر در سنبله و وزن بذر در سنبله مثبت و معنی دار بود.