بررسی پدید تکرار جرم یاقدامات پیشگیرانه در حقوق ایران و فقه اسلامی

تکرار جرم وصف رفتارهای مجرمانه کسی است که به موجب حکم قطعی لازم الاجرا از یکی از محاکم کیفری؛ محکومیت کیفرییافته و بعدا مرتکب جرم دیگری شده است. یکی از جهات تمایز تعدد و تکرار جرم وجود سابقه محکومیت کیفری است که شرطمهم تحقق تکرار جرم است.تکرار جرم به عنوان یکی از مظاهر حالت خطرناک جوامع مختلف را به موضع گیری های متنوعی واداشتهاست.سنتی ترین پاسخ در قبال این پدیده ناخوشایند توسل به شدت کیفرهاست که هنوز در قانونگذاری بعضی از کشورها با تعابیرجدیدتر خودنمایی می کند.اما علی رغم تشدید کیفر و حتی در بعضی مواقم طرد بزهکار مکرر.تکرار جرم افزایش یافته است.به دنبالظهور نا کارامدی کیفر در مقابله با تکرار جرم.اندیشه بازپروری و خنثی کردن خوی جامعه ستیزی در بزهکاران مکرر قوت گرفته است.شناسایی شخصیت بزهکار و علل ارتکاب جرم بعد از ارتکاب اولین جرم، در چهارچوب دستاورهای جرم شناسی بالینی با هدفبا زگرداندن بزهکار به زندگی سالم اجتماعی صورت می گیرد که غایت آن پیشگیری از تکرار جرم است. پیشگیری؛ مجموعه اقدام هاو تدابیری است که از پایه و اساس مانع وقوع جرم و فعلیت یافتن اندیشه جنایی می شود و با ریشه ها و علل پیدایی جرم مبارزه میکند.پیشگیری کیفری و غیر کیفری, اجتناب ناپذیر است و آن چه امروزه رو یکردی جدید به چگونگی واپایش بزهکاری محسوب میشود، عبارت است از کلیه اقدامات فردی و عمومی به جز اعمال حقوق کیفری با هدف از بین بردن زمینه های مساعد برای ارتکاباعمالی که جرم محسوب می شود. دراین میان نقش آموزه های فقهی در سالم سازی محبط اجتماعی و سازمانی کاهش تخلف وتکرار جرم، و نیز جایگاه رو یکردهای آموزه های اسلامی در برنامه پیشگیری از جرم و نظام حقوقی اسلام از اهمیت ویژه ای برخورداراست. این اندیشه ها در اجرای کیفر به ویژه کیفر زندان.مورد توجه خاص دست اندر کاران سیاست جنائی است. در پژوهش حاضر باروشی توصیفی تحلیلی سعی شده است پس از بیان انواع و شرایط تکرار جرم پیشگیری از تکرارجرم را در منابع فقهی و حقوقی موردبررسی قرار دهد.

کلیدواژه ها:

جرم ، تکرار جرم ، پیشگیری از جرم ، تدابیر کیفری و غیرکیفری ، پیشگیری وضعی و اجتماعی