بررسی شاخص های فتوسنتزی و بیوشیمیایی کلزا در پاسخ به نانواکسید مولیبدن و رژیم های مختلف کم آبیاری

به منظور بررسی اثر نانواکسید مولیبدن بر شاخص های فتوسنتزی، صفات بیوشیمیایی و عملکرد کلزای پاییزه تحت تنش خشکی انتهای فصل، آزمایشی به صورت کرت های خردشده در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی ۹۸-۱۳۹۷ در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه محقق اردبیلی اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی شامل آبیاری (آبیاری کامل و قطع آبیاری از مرحله گلدهی تا انتهای فصل) به عنوان کرت اصلی و محلول پاشی با نانو اکسید مولیبدن (صفر (شاهد)، ۲۵ و ۵۰ میلی گرم در لیتر) به عنوان کرت فرعی بودند. نتایج نشان داد که تنش خشکی موجب کاهش معنی دار میزان رنگریزه های فتوسنتزی، فلورسانس بیشینه (Fm)، فلورسانس متغیر (Fv)، حداکثر کارایی کوانتومی فتوسیستم II (Fv/Fm) و عملکرد دانه و افزایش فلورسانس کمینه (F۰) گردید. کاربرد ۲۵ میلی گرم در لیتر نانواکسید مولیبدن سبب شد تا میزان کلروفیل a، b، کلروفیل کل و کاروتنوئید به ترتیب ۲۵.۸۱، ۲۴.۸۸، ۲۵.۵۷ و ۱۷.۶۷ درصد نسبت به شاهد ۱فزایش یابد. نانواکسید مولیبدن از طریق کاهش ۱۱.۳۷ درصدی F۰ و افزایش Fv (۷.۲۲ درصدی)، موجب بهبود حداکثر کارایی کوانتومی فتوسیستم II و عملکرد دانه در شرایط آبیاری کامل و تنش خشکی شد. بیشترین فعالیت آنزیم های کاتالاز و پراکسیداز با کاربرد ۲۵ میلی گرم در لیتر نانواکسید مولیبدن حاصل شد که به طور معنی داری بیشتر از شاهد بود. در شرایط تنش خشکی، محتوای پرولین بوته های محلول پاشی شده با غلظت های ۲۵ و ۵۰ میلی گرم در لیتر نانواکسید مولیبدن به طور معنی داری بیشتر از شاهد بود. به طور کلی، اگرچه محلول پاشی بوته های کلزا با غلظت های مختلف نانواکسید مولیبدن در کاهش خسارات ناشی از تنش خشکی انتهای فصل تاثیر مثبت و معنی داری داشتند، ولی بیشترین افزایش در صفات فتوسنتزی، و بیوشیمیایی در تیمار ۲۵ میلی گرم در لیتر نانواکسید مولیبدن حاصل شد.

کلیدواژه ها:

آنزیم های آنتی اکسیدانت ، رنگریزه های فتوسنتزی ، فلورسانس کلروفیل ، نانوذرات