ماگماتیسم آداکیتی، پنجره ای بر تحولات زمین ساختی و کانی سازی در شرق ایران

در این پژوهش، داده های زمین شیمیایی ۳۱۴ نمونه از سنگ های آتشفشانی و نفوذی با ماهیت آداکیتی یا شبه آداکیت گزارش شده از شرق ایران مورد بررسی قرار گرفته است، این سنگ ­ها اغلب با محتوای Sr بیشتر از ۴۰۰ گرم در تن و Y کمتر از ۱۸ گرم در تن شناخته می­ شوند. با مقایسه و تجزیه و تحلیل ویژگی های این آداکیت ها، مشخص می شود که: ۱) سنگ های آداکیتی شرق ایران اغلب از نوع آداکیت­ های سیلیس بالا هستند. ۲) سنگ های آداکیتی سیلیس بالا در شمال شرق ایران در مقایسه با سایر آداکیت های شرق ایران، دارای محتوای MgO، Th، Th/Ce کمتر و Cr، Ni و SiO۲ نسبتا بالاتری هستند که بیانگر ارتباط آنها با زون فرورانش و ذوب پوسته اقیانوسی است؛ در حالی­ که سنگ های آداکیتی جنوب شرق ایران با محتوای SiO۲ کمتر و MgO، Sr و Th/Ce بیشتر در محدوده آداکیت ­های پس از برخورد قرار می گیرند که اغلب از ذوب پوسته زیرین ضخیم ­شده، ایجاد شده اند. ۳) اغلب آداکیت­ ها در بخش­ های مرکزی (شرق ایران) از ذوب پوسته زیرین ضخیم ­شده پس از برخورد، از یک منبع گارنت آمفیبولیت شکل گرفته ­اند و نسبت­ های Sr/Nb، Ba/Nb و La/Nb آداکیت ­ها در این بخش به سمت شمال شرق کاهش می ­یابد. ۴) داده ­های مورد بررسی و نتایج ارائه شده در این پژوهش نشان می ­دهد که آداکیت­ های شرق ایران دارای ویژگی های همراهی با کانه­ زایی و اغلب توانایی لازم را برای نقش آفرینی در تشکیل ذخایر ارزشمند دارند.

کلیدواژه ها:

آداکیت ، فرورانش ، کانی سازی ، لوت ، شرق ایران