شناسایی مهم ترین عوامل موثر بر فرار مالیاتی در اقتصاد ایران و بررسی نحوه اثرگذاری آن ها در طی زمان

این مطالعه در پی مدل سازی فرار مالیاتی و شناسایی نحوه اثرگذاری این عوامل بر فرار مالیاتی است. تحقیق حاضر در حوزه تحقیقات کاربردی است. به این منظور از روش میانگین گیری بیزی در بازه زمانی ۱۳۷۰ تا ۱۳۹۹ در فضای متلب ۲۰۲۱ بهره گرفته شده است. در این پژوهش با استفاده از ۶۲ متغیر موثر بر فرار مالیاتی و نیز رویکرد مدل میانگین گیری بیزی، از ۱ تا ۱۲ متغیر غیرشکننده موثر بر فرار مالیاتی شناسایی شدند. نتایج نشان می دهد که نرخ تورم غیرشکننده ترین متغیر موثر بر فرار مالیاتی است؛ همچنین بر اساس نتایج مدل TVPFAVAR مشاهده گردید که شوک تاثیر متغیرهای کلان اقتصادی (تورم، نرخ ارز، بیکاری، کسری بودجه)، بر فرار مالیاتی مثبت و قوی است، در حالی که تاثیر متغیرهای فرهنگی (فرهنگ مالیاتی، تلاش مالیاتی، روحیه مالیاتی، انصاف مالیاتی و عدالت مالیاتی)، بر این متغیر دارای تاثیر اندک و منفی است.

کلیدواژه ها:

فرار مالیاتی ، فرهنگ مالیاتی ، انصاف مالیاتی ، تلاش مالیاتی ، میانگین گیری بیزی