شیمی کانی کلینوپیروکسن در سنگ های بازالتی ائوسن گردنه آهوان، شمال شرق سمنان

سنگ­های آتشفشانی و آذرآواری ائوسن منطقه وسیعی را در گردنه آهوان در شمال­شرق سمنان پوشانده­اند. این سنگ­ها بیشتر شامل بازالت، آندزیت، تراکی آندزیت، داسیت و ریولیت با بافت­های هیالوپورفیری، پورفیری و گلومروپورفیری هستند. سنگ­های بازالتی از درشت­بلورهای پلاژیوکلاز و کلینوپیروکسن تشکیل شده­اند. سرسیت، کائولینیت، کلسیت و کلریت نیز کانی­های ثانویه این سنگ­ها هستند. اندازه کلینوپیروکسن­های موجود در این سنگ­ها از متوسط تا ریز متغیر است. ترکیب آن­ها از نوع آهن-منیزیم-کلسیم­دار است و در میدان ترکیبی دیوپسید قرار می­گیرند. کلینوپیروکسن­های با اندازه متوسط، منطقه­بندی معکوس نشان می­دهند و بررسی تغییرات ترکیب شیمیایی آنها بیانگر این است که زون بینابین هسته و حاشیه، از عناصر Fe، Al و Ti تهی شده است، در حالیکه از Mg، Ca و Si غنی­شدگی نشان می­دهد. نمودارهای تعیین سری ماگمایی و محیط زمین­ساختی مبتنی بر پایه ترکیب شیمیایی کلینوپیروکسن­ها نشان دهنده تشکیل آنها از یک ماگمای قلیایی تا نیمه قلیایی و با مقدار آب ۵-۲% و گریزندگی اکسیژن بالاست. همچنین، بررسی­های دما-فشارسنجی نشان می­دهند که این کلینوپیروکسن­ها در فشارهای حدود ۱ کیلوبار و دمای ۱۲۳۰-۱۱۱۰ درجه سانتی­گراد متبلور شده­اند.

کلیدواژه ها:

Mineral chemistry ، Thermobarometry ، Clinopyroxene ، Volcanic rock ، Gardaneh Ahovan ، Semnan. ، شیمی کانی ، دما-فشارسنجی ، کلینوپیروکسن ، سنگ های آتشفشانی ، گردنه آهوان ، سمنان.