دیدگاه فخررازی و خواجه نصیرالدین طوسی درباب هستی شناسی کلی ها

مبحث کلی­ها از دو جنبه هستی­شناسی (نحوه وجود کلی) و معرفت­شناسی (نحوه ادراک کلی) قابل بررسی است. در این مقاله جنبه هستی­شناسی بحث کلی­ها مورد نظر است. فخررازی و خواجه طوسی نظریات بدیعی در این زمینه به یادگار گذاشته اند که به رغم اهمیت، کمتر به­وضوح مورد گفتگو، بازشناسی و تحلیل قرار گرفته­اند. دراین جستار با استقصای آرای این دو متکلم صاحب نام، درصدد پاسخی درخور به­صورت مقایسه­ای به این پرسش هستیم که آنها چه تبیینی از نحوه وجود کلی دارند؟ نتیجه اجمالی پژوهش این است که اگر چه این دو متکلم در تقریر متداول سه معنای متفاوت برای کلی و سه نحوه متعارف اعتبار ماهیت، رویکرد تقریبا مشابهی اتخاذ کرده اند، در مقام تشریح و تنقیح نحوه وجود اقسام سه گانه کلی با هم اختلاف نظر فراوانی دارند. همچنین دیدگاه فخررازی درباره کلی عقلی و دیدگاه خواجه نصیر در باره کلی طبیعی متزلزل به نظر می­رسد.

کلیدواژه ها:

Ontology of Universals ، Natural Universal ، Considerations of Quiddity ،  Fakhral-Din al-Razi ،  Khajeh Nasiral-Din al-Tusi ، وجود کلی ، کلی طبیعی ، اعتبارات ماهیت ، فخررازی ، خواجه نصیرالدین طوسی