دخول معنا و زیبایی در کالبد معماری اسلامی ایران

در هنگام بحث در مورد طراحی برای زندگی انسان با هنرومفاهیم زیبا شناسانه روبرو می شویم.زیبایی شناسی پدیده ای کاملاحسی است که تنها انسان به عنوان اشرف مخلوقات و دارای قوه تعقل، قادر به درک آن می باشد. ما در اسلام اعتقاد داریم هرزیبایی نشانی از حق تعالی ست و تلش معماران سنتی اسلمی دخیل کردن زیبایی حق در آثار و بناها ست.معماری هنر ساختنفضا و فضا عصاره معماری است.در هنر طراحی و معماری، فضا از جهان تجریدی فضای ذهنی و روابط منطقی آن آغاز میشود و به فضای عینی و عملی می انجامد.بحث زیبا شنا سی در معماری به مبانی کیفی و نظری در هر طراحی مربوط می شودکه طراحی را بیشتر به برر سی عنا صر خلق زیبایی هدایت می کند ،از طرفی عوامل بسیار زیادی مانند قابلیت استفاده ، ساختار، مقاومت مصالح، ،مسائل مالی وبلخره ضوابط ساختمانی باعث شده است تا آزادی عمل در طراح برای خلق زیبایی تا حدودیوجود ندا شته با شد.درمعماری ، زیباشناسی به عنوان تنها عامل که مورد توجه قرار می گیرد نمی باشد اما از اینکه نقش بسیارمهم و اصلی در طراحی معماری دارد شکی در آن نیست. زیبا شناسی معماری کاری فلسفی است به این معنی که صرفا هنری ،تاریخی ،روان شناختی ، جامعه شناختی و امثال آنها نیست و اگرچه از این عناصر استفاده می کند ولی باید با توسل به فلسفه گامهایی نیز بردارد.در معماری اسلمی ایران معنا، زیبایی، شکل و سازه چهار عامل اصلی هستند که با ترکیبی متناسب از آنهامعمار سنتی قادر است نقشی از جهان معنا را در عالم متجلی سازد.وجود یک ارتباط منطقی و منسجم بین این عوامل بوده استکه در دوره اسلامی معماران ایرانی را در موقعیتی ممتاز قرار داده است. یکی از بزرگترین چالشهای معماری امروز عدم وجودارتباط منسجم بین عوامل تشکیل دهنده آن می باشد.علت اصلی این نقیصه دور شدن از آموزه ها و ریشه های معماری سنتی استکه منجر به تفکیک مراحل گوناگون فرایند طراحی و ساخت ، تغییر در روند آموزش معماران و شتاب و سرعت ساخت و سازشده است.به منظور دستیابی به چگونگی برقراری ارتباط مابین عوامل غیر کالبدی)معنا و زیبایی( و عوامل کالبدی)عملکرد،فرم،هندسه وسازه(درمعماری ابتدا لازم است تا به تحلیل مصادیقی پرداخت که ارتباط را به اعلی درجه دارا باشند. بهاین منظور مساجد برجسته تاریخی به یادگار مانده از قرون پیشین که تجلی معنا در کالبد آنها در طی اثبات رسیده است به عنواننمونه های مطالعاتی انتخاب گردیدند.پس از تعریف مشخص هرکدام از مقولات معنا،زیبایی،هندسه و سازه، چگونگی ارتباط ونحوه بکارگیری آنها در بناهای تاریخی ایران تشریح میشود.

کلیدواژه ها:

زیبایی شناسی ، معنا ، معماری اسلمی ، فلسفه