توالی سنگی، زمین شیمی و داده های ایزوتوپی Sr، Nd و Pb سنگ های آتشفشانی منطقه مرشون، شمال ابهر (زیرپهنه طارم- هشتجین)

منطقه مرشون بخشی از زیرپهنه ماگمایی طارم- هشتجین در پهنه البرز باختری- آذربایجان به شمار می رود. این منطقه دربرگیرنده توالی آتشفشانی- رسوبی ائوسن، شامل تناوب توف و گدازه های اسیدی و حد واسط است که توده های گرانیتوییدی ائوسن بالایی آنها را قطع کرده اند. بررسی های سنگ شناسی و رده بندی شیمیایی گدازه های این مجموعه نشان دهنده ترکیب بازالت آندزیتی، آندزیت، داسیت، ریوداسیت و ریولیت برای این سنگ هاست. این سنگ ها سرشت کالک آلکالن پتاسیم بالا دارند. در نمودارهای بهنجارشده عنصرهای کمیاب نسبت به ترکیب گوشته اولیه، این سنگ ها الگوی مشابهی دارند که می تواند نشان دهنده ارتباط زایشی آنها باشد. این نمودارها آنومالی مثبت LILE را همراه با بی هنجاری منفی عنصرهای HFSE نشان می دهند. الگوی عنصرهای خاکی کمیاب بهنجارشده نسبت به ترکیب کندریت الگویی نسبتا پرشیب تا کم شیب و غنی از LREE با نسبت بالای LREE/HREE را نشان می دهد که در آن نسبت های (La/Yb)N و (La/Sm)N به ترتیب برابربا ۱/۳۰- ۸/۳ و ۲۵/۸- ۲/۱ هستند. داده های ایزوتوپی Sr (۷۰۶۲۲/۰- ۷۰۴۸۵/۰ ۸۷Sr/۸۶Sr=)، Nd (۵۱۲۷۳۳/۰- ۵۱۲۶۹۵/۰ ۴۳Nd/۱۴۴Nd=) و Pb (۲۰۶Pb/۲۰۴Pb، ۲۰۷Pb/۲۰۴Pb و ۲۰۸Pb/۲۰۴Pb به ترتیب برابربا ۷۴۳/۱۸- ۸۰۳/۱۸، ۵۹۳۸/۱۵- ۶۱۱۲/۱۵ و ۸۱۳۸/۳۸- ۰۷۲۱/۳۹) نشان دهنده نقش غالب گوشته در پیدایش این سنگ های حد واسط هستند. مجموعه اطلاعات به دست آمده از بررسی های صحرایی، سنگ شناختی، زمین شیمی، ایزوتوپی و نمودارهای تمایز محیط های زمین ساختی نشان می دهند گدازه های حد واسط- اسیدی منطقه مرشون در ارتباط با گوشته سنگ کره ای غنی شده زیرقاره ای مرتبط با فرورانش و احتمالا در ارتباط با فرایند جدایش و فرورفتن بخش زیرین سنگ کره پدید آمده اند.

کلیدواژه ها:

زمین شیمی ، سنگ های آتشفشانی ، ایزوتوپ های Sr ، Nd و Pb ، مرشون ، ابهر ، طارم- هشتجین