گنوس (عرفان) اسماعیلی در سخنان ابوالعلاء معری و ناصرخسرو قبادیانی
محل انتشار: مجله عرفانیات در ادب فارسی، دوره: 5، شماره: 20
سال انتشار: 1393
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 122
فایل این مقاله در 20 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_ERFAN-5-20_008
تاریخ نمایه سازی: 26 مرداد 1402
چکیده مقاله:
در سدههای نخستین مسیحیت، آیینی گنوسی (عرفانی) پا میگیرد که در طول قرون متمادی در سراسر چهان پراکنده میشود. این آیین جهانی، در ایران باستان، مانی را و در دوره اسلامی، بنابر نظر بسیاری از پژوهشگران، اسماعیلیان را تحت تاثیر خود قرار میدهد. پژوهش پیش رو، دو شاعر در ادبیات فارسی و عرب؛ یعنی ناصرخسرو اسماعیلی و ابوالعلاء معری را با معیار قرار دادن اندیشههای گنوسیشان سنجیده است. در اینکه ناصرخسرو اسماعیلی است، تردیدی نیست؛ اما درباره تاثیر ابوالعلاء از گنوس اسماعیلی باید گفت مطابق با معجمالادبا، او با یکی از داعیان اسماعیلی مکاتبه داشته است. همچنین باید دانست که در نزدیکی ابوالعلاء، برخی گروههای اسماعیلی میزیستند که احتمالا بر او تاثیر گذار بودهاند. در این فرصت، برای اثبات متاثر شدن این دو شاعر که در یک عصر زیسته اند- از گنوس (عرفان) اسماعیلی، برخی از همانندیهای آنان، مانند مشهور بودنشان به زندیقی و بطنگراییشان (تاویل صوفیان)، اعتقاد به حلول و تناسخ/ تقمص (تناسخ)، بزرگداشت خرد (خرد لدنی صوفیه)، بدبینی به دنیا، بررسی میشود.
کلیدواژه ها:
نویسندگان