واژه نامه توصیفی آموزش

(Delphi Technique) تکنیک دلفای یا دلفی فیلسوف یونان باستان در معبد دلفی بکار گرفت, گرفته شده است(Oracle) . نام این تکنیک از روشی که او را کل به طور خلاصه این تکنیک روشی است برای حصول توافق درباره مسائل پیچیده, بدون مواجهه رو در روی افراد گروه تصمیم گیرنده یا یکدیگر. از مزایای این تکنیک این است که چون افراد در مواجهه رو در رو با یکدیگر قرار نمی گیرند, از این رو, از نفوذ و شخصیت افرادی که در گروه حالت مسلط دارند، جلوگیری می شود، فشار گروهی کاهش می یابد، افراد برای دفاع از موضوع خود در جمع, حالت تدافعی نمی گیرند، امکان بروز افکار مستقل و خودباوری در مجموعه افزایش می یابد و افراد به دلیل نگرانی از قضاوت دیگران از اظهار نظر پرهیز نمی کنند. عمده ترین ضعف این تکنیک زمان بر بودن آن است. در دوران معاصر, به طور رسمی, این تکنیک در سال ۱۹۵۰ در کمپانی راند (Rand) مطرح شد و به تدریج در سال های بعدی توسعه یافت. این تکنیک در حال حاضر, در تجارت و سازمان های تجاری برای شناسایی نیازهای مشتریان، در امور دولتی، در امور پزشکی و درمانی، در برنامه ریزی های منطقه ای و برنامه ریزی های آموزشی و در موقعیت های متعدد دیگر, برای پیش بینی نیازهای آینده، مشخص کردن اولویت های بودجه بندی، تخمین مسائل مربوط به کیفیت زندگی، سیاستگزاری ها، شناسایی مسائل و تدوین راه حل ها با وسعت به کار گرفته می شود. مراحل به کارگیری الگوی تکنیک نیازسنجی دلفای به این شرح است: الف. انتخاب شرکت کننده ها که البته باید از اطلاعات لازم برای پاسخ گویی در مورد موضوع مورد بررسی برخوردار باشند و ارسال پرسشنامه برای آنان و درخواست از آنها برای بیان نظریات، پیشنهادات، توصیه ها و حتی پیش بینی ها در مورد موضوع یا مساله مورد بحث. ب. پس از دریافت اطلاعات درخواستی در مرحله الف, نتایج آن به صورت حد وسط (میانه) پاسخ ها برای شرکت کننده ها به عنوان بازخورد (Feed back) ارسال می شود. در اولین دور پاسخ گویی از شرکت کننده ها خواسته می شود که میزان توافق و عدم توافق خود را با متوسط (میانه) پاسخ های مصاحبه شوندگان در دور اول بیان نمایند. پ. در این مرحله نیز, نتایج مرحله قبل تحلیل شده و متوسط پاسخ های شرکت کنندگان به همراه دلایل موافقت ها و مخالفت های افراد, مجددا به عنوان بازخورد مرحله قبل برای شرکت کننده ها ارسال می گردد. ت. پس از بررسی استدلالات و عقایدی که حداقل تفاوت را داشته اند, نتایج مجددا برای اعلام نظر شرکت کنندگان ارسال می شود. ث. با بررسی آخرین اظهار نظرها، راه حل های مورد تاکید یا نیازهای مورد قبول جمع, دسته بندی می گردند. مراحل الف وب و ث و ت ممکن است بیش از یکبار تکرار شود تا شرکت کنندگان به همگرایی بیشتری در پاسخ ها دست یابند. با توجه به گسترش تکنولوژی و ایجاد شبکه اینترنت, امکان جمع آوری پاسخ های شرکت کنندگان و دادن بازخورد به آنها, سهولت بسیار زیادی پیدا کرده و امکان استفاده از تکنیک دلفای را فراهم شده است. به کارگیری تکنیک دلفای در شرایط زیر موجه جلوه می کند: ۱. وضوح شکل و یا مساله از طریق قضاوت جمعی گروه یا گروهی از شرکت کننده ها افزایش یابد. ۲. افراد شرکت کننده کسانی نباشند که امکان قضاوت آنها به سهولت و بدون طی این فرایند میسر باشد. ۳. امکان پذیرش راه حل حاصل شده و یا نیازهای تعیین شده از طریق این تکنیک بیشتر از جلسات مواجهه حضوری باشد. ۴. گروه های متعددی وجود داشته که وقت و مسافت و مسائلی از این قبیل حضور آنها را ممکن نسازد. ۵. گروه یا گروه هایی در مجموعه سازمان وجود داشته باشند که با حالت سلطه با دیگر واحدها مواجه می شوند. ذکر این نکته نیز خالی از لطف نیست که علیرغم استفاده وسیع از تکنیک دلفای, مبانی نظری این تکنیک چندان قوی نیستند. به محققان و مدیرانی که از این الگو برای مصارف مختلف استفاده می کنند, توصیه می شود که خود را در چهارچوب پنج مرحله محدود نسازند، مهم طرح روشن مساله، طراحی سوالات مناسب باز و بسته برای پاسخ گویان و دادن بازخورد به پاسخ گویان و ایجاد انگیزه برای توافق بیشتر در بین آنها می باشد. طبیعتا محققینی که تجربه بیشتر در طراحی پرسشنامه و استفاده از این تکنیک دارند می توانند مشاوران خوبی برای افراد مبتدی باشند