تحلیل انتقادی و تطبیقی روش خوارزمی و جامی در شرح نی نامه مولوی

جامی (وفات: ۸۹۸ ه . ق) و خوارزمی (وفات: ۲۳۳ ه . ق) از شاعران و عارفان بزرگ قرن نهم هجری، با تالیفات ارزنده ای در زبان و ادبیات فارسی در زمره نخستین شارحان مثنوی مولوی محسوب می شوند. شروح خوارزمی و جامی از زمان تالیف تا امروز، مورد توجه بسیاری از مولوی­پژوهان و شارحان مثنوی معنوی قرار گرفته است. آثاری درباره احوال، آثار و زندگی این شارحان تالیف و تدوین شده است، اما اثری که به بررسی و تبیین روش و رویکرد این شارحان در شرح نی­نامه (هیجده بیت آغازین مثنوی) بپردازد تا کنون به نگارش در نیامده است. مساله این پژوهش شناختی تحلیلی از مواضع اختلاف و اشتراک روش شرح های خوارزمی و جامی بر نی نامه مولوی است. هر دو شارح روشی تلفیقی را در شرح نی نامه به کار برده و بر تلقی هرمنوتیکی از تفسیر استوار بوده­اند و به جای کشف مراد مولوی در نی نامه، به کشف و استخراج تفسیر عرفانی غیرمدلل مباحثی در نی نامه پرداخته اند که متن ظرفیت آن را دارد. آنها با این روش، طبعا، فهم و درک نی نامه مثنوی مولوی را برای خواننده و مخاطب بویژه مخاطب عام دشوار کرده اند.

کلیدواژه ها:

روش شناسی شروح ، جواهرالاسرار خوارزمی ، رساله نائیه جامی ، شروح نی نامه ، مولوی